Kuru üzümde spekülasyon endişesi

Kuru üzümde spekülasyon endişesi

Türkiye’de geçen yıl rekoltenin düşüklüğüne karşın çiftçi çekirdeksiz kuru üzümü kilosu 5 liradan tüccara sattı.

Daha sonra İran üzümünün Türk üzümüne karıştırılarak satılmasıyla fiyatlar düştü. Ege’de bu yıl rekoltenin geçen yıldan yüzde 30 fazla olması bekleniyor. Ancak kuru üzüm 2,80 liraya kadar düştü.
 
Geçen yıl kuru üzüm fiyatlarında yaşanan spekülasyon endişesi, bu sezon yeniden baş gösterdi. Geçen sene üzüm fiyatlarının 6–7 liraya yükseleceği spekülasyonu yapılmış ve üreticilerin mallarını satmaması telkin edilmişti. Bunun sonucunda yeterli ürün arzı olmaması sebebiyle fiyatlar 5,5 liranın üzerine çıkmıştı. Tam bu esnada transit ticaret yoluyla piyasaya giren İran üzümü, fiyatların 3 liraya kadar gerilemesine yol açmıştı. Ege Bölgesi’nde 100 bin ailenin geçim kaynağı çekirdeksiz kuru üzümde bu sezon da sancılı başladı. Sezon başında fiyatı 5 lirayı aşan kuru üzüm, ihracatçıların rekabetiyle ve rakip ülkelerin baskısıyla 2,80 liraya kadar geriledi. Rekoltenin de yüksek çıkacağı beklentisi, üzüm fiyatlarının dibe vurmasına sebep oldu. Özellikle ihracatçı firmalar arasındaki rekabet sebebiyle önceden yapılan bağlantılar, üzüm fiyatlarında düşüşe yol açıyor.
 
    Türkiye ürettiği kuru üzümün yüzde 80-85’ini ihraç ediyor. Yıllık 200 bin ton civarındaki ihracattan, yaklaşık 500 milyon dolar gelir elde ediliyor. Bölgede 20 civarında kuru üzüm ihracatçısı firma bulunuyor. Bunların yıllık kapasitesi 600-700 bin ton civarında ancak yurtdışından gelen talep, 200-250 bin ton seviyesinde kaldı. Bu durumun firmalar arasında ciddi rekabete sebep olduğunu dile getiren Ege Kuru Meyve İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Birol Celep, üretim sezonunda ton başına bin dolarlı rakamlara kadar ulaşan fiyat dalgalanmaları yaşandığını, ihracatçı firmalar arasındaki amansız rekabetin, kuru üzüm sektörüne zarar verdiğini söyledi. Birlik Başkanı Birol Celep, “Maalesef neredeyse her firma sabit maliyetlerini düşürme amacıyla tonaj peşinde koşmakta. Direnen firmalar bile müşteri kaybetme riski karşısında aynı çarkın içerisine girmeye zorlanmakta. Bu durum, firmalarımızın kâr marjlarını en dip seviyelere çekmekte ve aynı zamanda ürünün daha arz miktarı belli olmadan, tahminler doğrultusunda piyasa fiyatlarının kısa dönemde olması gerekenden çok daha yüksek seviyelere veya çok daha alçak seviyelere gelmesine sebep olmakta. Durum böyle olunca da ya ülkemiz üzümünün yüksek fiyatla konumlanması ile pazar kaybetmesine ya da düşük fiyatla konumlanarak döviz kaybı yaşamamıza sebep olmakta.” dedi. Kuru üzümde ABD, İran, Çin, Özbekistan, Afganistan, Avustralya, Yunanistan ve Şili’nin ciddi rakipler olduğunu dile getiren Celep, piyasayı düzenleyici bir kurum bulunmaması sebebiyle pazar kaybı yaşandığını kaydetti.
 
FİYAT 2,80 LİRAYA DÜŞTÜ
 
Üzüm ihracatçısı ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) Meclis Üyesi Mehmet Esmer ise oyuna gelinmemesi çağrısında bulundu. İTB Meclis Üyesi Esmer de geçen yıl rekoltenin fazla olduğu yönündeki söylentiler sonucu hem üreticinin hem de ihracatçının ciddi zarar ettiğini hatırlattı. Geçen sezon oynanan oyunun bu sene de tekrar edileceğini ileri süren Esmer, “Yine aynı oyun oynanıp, ‘üzümü satmayın çünkü rekolte çok’ deyip üretici yanlış yönlendirilecek. Geçen sezon yaşananlardan ders alınıp bu sezon aynı sıkıntıyı yaşamamalıyız.” dedi. Bir önceki sezon kuru üzümün kilosunu 5 TL’den kapatırken bu yıl 2,80’den sezonun sona erdiğini aktaran Esmer, “Devlet yetkilileri, yaşanan bazı olumsuzluk karşısında ‘işin fıtratında bu var’ diyor. O zaman biz de ‘üzümün fıtratında da bu var’ mı diyelim?” diye sordu.
 
REKOLTE YÜZDE 30 ARTACAK
 
Ege Bölgesi’nde hava şartlarının normal devam etmesi halinde 983 bin 559 dekar bağ sahasında, 328 bin 167 ton çekirdeksiz kuru üzüm üretilmesi bekleniyor. Rekoltede geçen yıla göre yüzde 30 artış öngörülüyor. Geçen yılın üreticiler ve sektör için kötü bir yıl olduğunu belirten İTB Yönetim Kurulu Üyesi İlhan Zincircioğlu, “Fiyatların sezonun başlamasının ardından 5 TL’nin üzerine çıkması ve oluşturulan beklentiler, üzüm piyasalarını olumsuz etkiledi. Avrupa’daki alıcılar başka ülkelere gitti ve satışımız düştü. Fiyatlar önemli ölçüde geriledi. Bu gelişmeden üretici, tüccar ve ihracatçı, sektörün tüm kesimleri zarara uğradı. Umarım böyle bir sezonu bir daha yaşamayız. Bu sezonun iyi olacağını ümit ediyorum. Bu bir tahmindir, yanılma payı olabilir ama geçen yıla göre iyi bir sezon olacak.” diye konuştu. Rekolte artışı sebebiyle fiyatların düşmesinden üreticilerin etkilenmeyeceğini savunan Zincircioğlu, geçen yıldan kalan 20 bin ton kuru üzüm stokunun bu yıla devredeceğini vurguladı.
 
Zaman

HABERE YORUM KAT
YORUM KURALLARI: Risale Haber yayın politikasına uymayan;
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.