Türkiye’nin son yıllarda gerçekleştirdiği ‘sağlıkta dönüşüm reformu’ birçok yeniliği beraberinde getirmesine rağmen, yeni ilaçların ülkeye girmesi ve vatandaşın ilaca erişiminde önemli sorunlar yaşanıyor. Özellikle kanser, organ nakilleri, böbrek ve kardiyovasküler ilaçlarının büyük çoğunluğunun Türkiye’de ruhsatı yok.

POLAR Danışmanlık tarafından hazırlanan ‘Yeni İlaçlara Erişim Raporu’na göre Türkiye’de onaylanan yenilikçi ilaç oranları ABD ve Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin çok gerisinde kaldı. Rapora göre, son sekiz yılda 210 yeni ilacın sadece üçte biri Türkiye’de piyasaya sürüldü. 2005-2013 yılları arasında ABD’de 178 yeni ilaç onay alırken, AB’de 158, Türkiye’de ise 75 olarak gerçekleşti. Bu rakam 2012-2013 ikinci çeyreğinde ise daha büyük düşüş gösterdi. Özellikle kanser, organ nakilleri, böbrek ve kardiyovasküler hastalıklarda ABD ve AB tarafından onaylanan yenilikçi ilaçların büyük çoğunluğunun Türkiye’de ruhsatının olmadığı vurgulandı. Yeni ilaçların Türkiye’ye gelmemesine neden olarak ise ruhsatlandırma süresinin uzun olması, geri ödeme süreçlerinde yaşanan sıkıntılar ve düşük fiyatlı ilaç politikası nedeniyle firmaların zarar etmeleri gösteriliyor.

    Hacettepe Üniversitesi Sağlık İdaresi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehtap Tatar ve Prof. Dr. Frank Lichtenberg’in yaptığı araştırma Türkiye’ye giren yeni ilaçların hastaların yaşam süresini artırdığı ve hastanede yatılan gün sayısını azalttığını ortaya koydu. Buna göre yenilikçi ilaç tedavileri sayesinde son 10 yılda ortalama ölüm yaşı 63’ten 67’ye çıktı. Araştırmada, yeni ilaçların hasta tedavilerinde kullanılmaması ve eski ilaçlarla devam edilmesi halinde ise ortalama yaşam süresinin sadece 6 ay kadar uzayacağı belirtildi. Ayrıca hastaların hastanede yatış sürelerinde yüzde 1 oranında azalma olduğu tespit edildi. Bunun da devlete yıllık 2 bin 776 dolar maliyet tasarrufu sağladığı ortaya kondu. Araştırma hakkında bilgi veren Prof. Dr. Mehtap Tatar, yenilikçi ilaçların hastaların yaşam süresini artırmasına rağmen Türkiye’de son dönemde hastaların, birçok yeni ilaç ve tedavi olanaklarından gelişmiş ülkeler ile eşzamanlı olarak yararlanamadığını belirtti. Tatar, yeni ilaç onaylarının ABD’de FDA tarafından, AB’de EMA tarafından Türkiye’de ise İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından yapıldığını hatırlattı.

Zaman