Türkiye'de son yıllarda küçükbaş hayvan varlığının yaklaşık yüzde 50 artması, koyun ve kuzu eti fiyatının düşmesini sağladı.

 

Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, AA muhabirine, karkas koyun etinin kilogramının 18 liradan 12,50 liraya, karkas kuzu etinin 23 liradan 18,50 liraya düştüğünü, sığır etine göre uygun seviyeye geldiğini söyledi.

 

Üretim artışı ve mevsimsel durumun, fiyatları düşürdüğünü belirten Tunç, şunları kaydetti:

 

"Türkiye'nin toplam küçükbaş hayvan varlığı 26 milyondan 40 milyona ulaştı. Bununla birlikte aralık-ocakta doğan kuzular, nisan-mayıs aylarında kesilmeye başlanıyor. Kesim dönemi olması nedeniyle de piyasada bol miktarda koyun ve kuzu eti var. Hem üretimin hem de kesimin artması, fiyatları düşürüyor. Maalesef Türkiye'de koyun ve kuzu eti tüketimi çok düşük. Üretim arttı, tüketim olmayınca ister fiyatlar düştü."

 

Besicinin, 20 kilogram koyunu 250, 15-18 kilogram kuzuyu 280-300 liraya Et ve Süt Kurumu'na kestirebildiğini ifade eden Tunç, piyasa şartlarında üreticinin kar etmesinin mümkün olmadığını savundu.

 

 

Üreticilerin, zarar etmesi durumunda koyun ve kuzu yetiştirmeyi bırakabileceğini öne süren Tunç, "Daha önce koyun para etmediği için besiciler küçükbaş besiciliği bırakmaya başlamıştı.  Koyun vekuzu eti fiyatları çok yükselmişti. Küçükbaş hayvanın bakımı, büyükbaşa göre daha zor. Kazancı da az olunca insanlar bu işi yapmak istemeyecek. Tedbir alınması gerekiyor" diye konuştu.

 

Tüketicilerin kuzu ve koyun etine yönlendirilmesiyle dana eti üzerindeki yoğunluğun hafifleyeceğini, et fiyatlarının dengeli hale geleceğini belirten Tunç, şöyle devam etti:

 

"Kuzu üretimi fazla, talep az olunca fiyat düşüyor. Kuzu eti almayan insanlar dana etine yöneliyor, bu da dana etinin fiyatını yükseltiyor. Bu noktada insanları kuzu etine yönlendirebilirsek en azından haftada etle yaptıkları üç yemekten birini kuzu etiyle yapsalar bu sıkıntıların hepsi aşılır. Kuzu eti, dana etine göre çok daha yumuşak, lezzetli ve sağlıklı. Kapalı alanlarda beslenen büyükbaş hayvanlara, güneşe çıkmadığı için D vitamini eksikliğinden vitamin iğnesi yapılıyor. Kuzuda hiçbir şekilde iğne, ilaç kullanılmıyor. Kuzu, 5-6 aylıkken kesildiği, koyun da genelde dışarıda otladığı için iğne yapılmıyor."

 

 

 

Ulusal Kırmızı Et Konseyi ve Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Bılıkçı, kırmızı et fiyatlarının son bir yıldır sürekli artış gösterdiğini belirterek, "Bunun nedeni besiciler. Küçük besicinin elinde mal kalmadı ancak büyük besiciler, daha yüksek fiyata satmak için elindeki malı çıkarmıyor" dedi.

 

Kırmızı et sanayicileri olarak sektörünün yüzde 80'ini temsil ettiklerini, geriye kalan yüzde 20'lik kesimin  Et ve Süt Kurumu ile diğer küçük üreticilerden oluştuğunu anlatan Bılıkçı, besiciden aldıkları hayvanı işleyerek aracısız perakende satış noktalarına ulaştırdıklarını anlattı. Bılıkçı, "Hayvanı besiciden alır, işler ve perakende satış noktalarına ulaştırırız. Türkiye'de kırmızıet sektörünün yüzde 80'inde arada tüccar, komisyoncu, toptancı yok" diye konuştu.

 

Kırmızı et fiyatlarının son bir yıldır sürekli artış gösterdiğini vurgulayan Bılıkçı, "Bugün '1 lira', yarın '2 lira' diyor. Biz de çaresiz alıyoruz. Bunun nedeni besiciler. Küçük besicinin elinde mal kalmadı ancak büyük besiciler, daha yüksek fiyata satmak için elindeki malı çıkarmıyor. Et fiyatlarında yükselmenin nedeni bu. Karkas fiyatlarının yükselmesini bekliyorlar. Biz de bu artışı tüketiciye yansıtamıyoruz. Arada sanayici zarar görüyor. Sürekli et almak zorundayız. Et fiyatları yükseliyor diye almamazlık edemiyoruz. Mal arzında sıkıntı var, fiyatı sürekli artırıyorlar. Devamlı fiyat farkı vermemiz gerekiyor."

 

 

Çözüm için Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının devreye girmesi gerektiğini vurgulayan Bılıkçı, şu değerlendirmelerde bulundu:

 

"Biz ithal et istemiyoruz. Et fiyatlarının düşmesini istiyoruz. Bunu sağlayacak olan Bakanlıktır. Tüketiciye uygun fiyata et yedirmek istiyoruz. Sektör olarak ihracat yapmak istiyoruz. Yurt dışından birçok talep var ama fiyatların yüksek olmasından dolayı talebi karşılayamıyoruz. Arap ülkeleri, Ortadoğu ve Türk cumhuriyetlerinden talepler var. Ürünlerimizi beğeniyorlar ama fiyat konusunda gelince rekabet edilebilir düzeyde olmadığı için bu talepleri karşılayamıyoruz. İthalat değil ihracat istiyoruz."

 

 

Bılıkçı, pastırmanın hayvanın en kıymetli yerlerinden yapıldığını vurgulayarak, fiyatlarının buna göre değiştiğini belirtti.

 

Toptan satış fiyatlarına ilişkin bilgi veren Bılıkçı, antrikottan yapılan pastırmanın kilogramının 60-65 lira, bonfileden yapılanın ise 75 liradan satıldığını bildirdi. Bılıkçı, "Perakendeciler bunun üzerine bir miktar kar koyuyor. Ancak 120 lira çok abartı bir rakam" şeklinde konuştu.