Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Türkiye'de esas işinden dolayı herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların toplamının 9 milyon 379 bini bulduğunu belirterek, kayıtdışı istihdam edilen sadece ücretli/yevmiyeli ve kendi hesabına çalışan toplam 6 milyon 243 bin kişinin sosyal güvenlik ve vergi kaybı toplamının yıllık 28,9 milyar liraya ulaştığına dikkati çekti.
 
Türk-İş'in "Kayıt Dışı İstihdamın Maliyeti" çalışmasına göre, kayıt dışı istihdam; çalışanların gelir getirici çalışmalarının kısmen veya tamamen ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bilgisi dışında bırakılması olarak tanımlanıyor.

TÜİK'in Hanehalkı İşgücü Araştırması 2013 yılı sonuçlarında esas işlerinden dolayı herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmayanların toplamının 9 milyon 379 bini bulduğu aktarılarak, bu kişilerin 3 milyon 258 binin ücretli veya yevmiyeli, 2 milyon 985 binin kendi hesabına çalışanlar, 181 binin işveren olarak çalışan ve 2 milyon 955 bininin ise ücretsiz aile işçisi olduğu kaydedildi.

"Kayıt dışı ülke ekonomisine maliyeti fazla"

Sosyal güvenlik kapsamında olmayan toplam 9,4 milyon kişinin 5 milyonun tarım kesiminde, 4,4 milyonu ise tarım dışı sektörlerde istihdam edildiğine dikkat çekilerek, şu tespitlerde bulunuldu:

"Türkiye'de kayıt dışı istihdamın sosyal güvenlik sistemine ve daha da önemlisi ülke ekonomisine maliyeti fazladır. Asgari ücret temel alınarak yapılacak bir hesaplama, kayıt dışı istihdam nedeniyle alınamayan sosyal güvenlik prim ve vergi kaybının boyutunu ortaya koymaktadır. Kayıt dışı istihdam edilen ücretli veya yevmiyeli ile kendi hesabına çalışan toplam 6 milyon 243 bin kişinin, ortalama yıllık asgari ücret tutarı üzerinden kayıtlı duruma getirilmesi durumunda, devletin gerek sosyal güvenlik primi (işsizlik sigortası primi dahil) ve gerek gelir vergisi açısından önemli geliri söz konusu olacaktır."

"Primini yatırmayan esnafın devlete zararı 12 milyar lira"

Çalışmada 2013'ün ilk altı aylık döneminde geçerli olan aylık asgari ücretin brüt 978,60 lira, ikinci altı aylık dönemde ise 1.021,50 lira olduğu anımsatılarak, kayıt dışı istihdamın ekonomiye maliyetiyle ilgili şu hesaplamaya yer verildi:

"Kayıt dışı işçi veya yevmiyeli istihdamdan dolayı devletin yıllık kaybı toplam 14,7 milyar lira. Kendi hesabına çalışmakla birlikte kayıt dışı çalışanlar nedeniyle devletin sadece yıllık sosyal güvenlik primi (asgari ücretin yüzde 33,5'i) kaybı 12 milyar lira olarak hesaplanmakta. Bu kişilerin, en azından asgari ücretli kadar vergi ödeyecekleri varsayıldığında ise bu tutar 14,2 milyar liraya ulaşıyor. Böylece, kayıt dışı istihdam edilen sadece ücretli/yevmiyeli ve kendi hesabına çalışan toplam 6 milyon 243 bin kişinin sosyal güvenlik ve vergi kaybı toplamı yıllık 28,9 milyar lira oluyor."

AA