Bakliyat toptancıları, ithalatın çözüm olmadığını, gümrük vergisinin sıfırlanmasının fiyatlarda çok fazla bir değişikliğe yol açmayacağını söylüyor. Kuru fasulyede gümrük vergisinin sıfırlanmasının, toptan 7 lira olan ithal ürünün fiyatını ancak 1,4 lira düşürebileceğine dikkat çeken İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ercan Korkmaz, “15 lira olarak baz alınan fasulye fiyatı ancak 13,5 liraya gerileyecektir ki bu da önemli bir fiyat düşüşü değildir.” dedi.

Şeker ve İspir fasulyeleri baz alınarak fiyatların 15 liraya yükseldiği yönündeki haberlerin yanıltıcı olduğunu ifade eden Korkmaz, kaliteli yerli ürün kuru fasulyeyi 6-7,5 liraya satın alabileceklerini söyledi. Fiyatlarda yaşanan sıkıntının, son yedi sekiz yılın yanlış üretim ve destekleme politikalarından kaynaklandığını ileri süren Korkmaz, “Son günlerde şeker ve İspir fasulyesi baz alınarak kuru fasulye fiyatlarının 15 liraya yükseldiği şeklinde yanıltıcı haberler ulusal kanallarda yer almaktadır. Konya Çumra fasulyesinin fiyatı 3 lira olduğu zaman bile İspir fasulyesinin fiyatı 10-12 liradan düşük olmamıştır.” diye konuştu. Türkiye’de en çok tüketilen Konya, Karaman ve Niğde fasulyelerinin Mersin ve Konya Ticaret borsalarında naturel olarak 5-5,2 lira arasında işlem gördüğünü aktaran Korkmaz, şunları kaydetti: “Bu ürünler İzmir, İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde yer alan toptancılarda, ancak yüzde 2–3 kârla satılabilmektedir. Nitekim İzmir Gıda Çarşısı’nda sıra fasulyesi 5,8 lira, dermason fasulyesi 6,2 lira, horoz fasulyesi 7 lira ve çalı fasulyesi 7,5 liradan satılmaktadır. Dolayısıyla vatandaşlarımız, 6 ile 7,5 lira arası fiyatlardan, istedikleri kalitede yerli ürün kuru fasulyeyi satın alabilir ancak bu ürünleri yüzde 100 kârla satarak fırsatçılık yapan satış yerlerinin denetlenmesi gerekmektedir.”

'SIKINTI YANLIŞ ÜRETİM VE DESTEKLEME POLİTİKASINDAN KAYNAKLANIYOR'

İTB Başkan Yardımcısı Korkmaz, 2003 yılına göre ekim alanlarının yüzde 43, üretimin ise yüzde 20 gerilediğini ve kuru fasulyeden para kazanamayan üreticinin mısır, ayçiçeği gibi ürünlere yöneldiğini aktardı. Kuru fasulye üretimine kilo başına verilen 10 kuruş desteklemenin üreticiyi tatmin etmediğini savunarak, “Üstelik 9–11 kuruş civarındaki stopaj kesintisi nedeniyle üreticinin eline bir destekleme de geçmemiş olmaktadır. Üreticimizin, fiyatın en az yüzde 5’i oranında desteklenmesi gerekmektedir.” dedi.

‘DÜNYADA İTHAL EDİLECEK KALİTELİ KURU FASULYE KALMADI’

Fasulye piyasasında yaşanan son gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde de bulunan Ercan Korkmaz, şunları kaydetti: “Yurtdışından gelmiş ya da gelecek olan fasulyelerin Türk halkının damak tadına uymadığı, özellikle Çin’den ithal edilen fasulyelerin kabuk atma, pişirirken dağılma yaptığı bilinmektedir. Dünyada şu anda kaliteli fasulye kalmamıştır. En yoğun ithalat yaptığımız ülkeler olan Arjantin, Kanada, Mısır ve Kırgızistan’da bu sezon üretim kısıtlıdır. Şu an itibariyle bu ülkelerden gelecek fasulye yoktur ancak kalitesi çok düşük, hiçbir lezzeti olmayan, tabiri caizse fasulye benzeri ürünler ithal edilecektir. Bu ürünlerin vatandaşlarımız tarafından tüketilmesinin mümkün olmadığını düşünüyorum. Ayrıca ithal bakliyatın özellikle marketlerde satılırken menşeinin doğru yazılmadığı, kötü ithal ürünlerin Türk malı olarak satıldığı ve bu yüzden vatandaşımızın bakliyat tüketiminden soğuduğu, geçtiğimiz yıllarda Japonika isimli fasulyenin tüketime ne zararlar verdiği bilinmektedir.”

‘TÜRKİYE’DEKİ PİYASA DÜNYADAKİ GELİŞMELERDEN DİREKT ETKİLENİR HALE GELDİ’

Son yıllarda kuru fasulye ihracatının azaldığını, ithalatının ise giderek arttığını vurgulayan Korkmaz, “Dolayısıyla yurtiçi fiyatlar, dünya bakliyat piyasalarındaki gelişmelerden ciddi şekilde etkilenir olmuştur. Nitekim fiyat artışlarının nedenlerinden birisi de önemli üretici ülkelerdeki iklim koşullarına bağlı olarak piyasalara arz edilen miktarın düşmesidir. Küresel piyasalarda yaşanan bu gelişmelerden ülkemizin olumsuz etkilenmemesi için harman zamanında piyasaların iyi analiz edilmesi gerekiyordu. O dönemde uluslararası fiyatlardaki yükseliş ülkemizden yapılan ihracatın artmasına neden olmuş, arz miktarı açısından yurtiçi piyasalar bu durumdan olumsuz etkilenmiştir. Uygulanacak politikalarla kuru fasulye ihracatının artışına engel olunması gerekirdi. Bu politikalar aynı zamanda mevcut fiyatlardan daha düşük fiyata kuru fasulye ihracatının da yapılmasına neden olabilirdi. Yaşadığımız bu süreç, tarımsal ürün piyasaları için orta ve uzun vadeli planlama konusunda eksikliğimizi de açıkça ortaya koymaktadır.” değerlendirmesinde bulundu.

Cihan