Türkiye ve dünyanın birçok ülkesine göre ileri saat uygulaması bulunan Avustralya’da Kurban Bayram erken başladı.

 

Avustralyalı Müslümanlar, ileri saat uygulamasından dolayı dünyada bayrama ilk giren ülkelerin başında gelen ülkede sabahın erken saatlerinde itibaren camileri doldurdu.

 

Türkiye’ye göre bayrama 7 saat önce giren Avustralya, Avrupa ülkelerine göre ise yaklaşık 9 saat ileride bulunuyor. Avustralyalı Türklerin yoğun yaşadığı Broadmeadows semtinde Türklere ait Broadmeadows camisini ve avluyu dolduran Müslümanlar bayram namazı öncesi cami imamı Hasan Akdağoğlu tarafından verilen bayram vaazını dinledi.

 

Akdağoğlu, bayramların küskün ve dargınların barışmalarına bir vesile olduğunu belirterek, küskünlerin barışmasını istedi.

 

Cemaate birlik olmayı, Müslümanlar arasında sevgiyi tavsiye eden fakat hasetçilikten uzak durulması gerektiğini vurgulayan Akdağoğlu, Müslümanlar için bir başka önemli konun ana baba hakları olduğunu hatırlattı. 

 

Bayram namazı kılınıp hutbe okunması ile Kurban Bayramı başladı.

 

Kazakistan

 

Kazakistan'ın başkenti Astana'da, Kurban Bayramı kutlanmaya başlandı.

 

Orta Asya'nın en büyük camilerinden Hazret Sultan Camisi, yerel saatle 05.30'dan itibaren dolmaya başladı. 10 bin kişinin aynı anda ibadet edebildiği caminin etrafında bayram namazı öncesi güvenlik önlemleri alındı ve gelenler tek tek aranarak içeri alındı.

 

Saat 08.00'de kılınmaya başlanan bayram namazında cami tamamen dolarken, çok sayıda kadın mümin de ibadetini ifa etti. 

 

Yaklaşık 17 milyon nüfusa sahip Kazakistan’da, 11 milyon Müslüman yaşıyor. Müslümanların yüzde 65’ini Kazaklar oluştururken onları Özbek, Uygur, Tatar, Kırgız, Başkırd, Tacik, Azeri, Çeçen ve İnguşlar izliyor.

 

Dubai

 

Dubai'de Kurban Bayramı, açık alanlarda kılınan bayram namazıyla kutlanmaya başlandı.

 

Dubai'de yaşayan farklı milletlerden Müslümanlar, büyük camilerin yanısıra sadece bayram namazlarında kullanılan Musalla El-İyd adı verilen açık alanlarda bayram namazlarını kıldı. Deira'daki Baraha Bayram Namazı Alanı'nda toplanan yüzlerce kişi kıldıkları namazın ardından birbirleriyle bayramlaştı.

 

Kum alanlarda toplanmaya başlayan cemaat için bazı yollar kapatıldı. Bayram namazının ardından hutbeyi dinleyen Müslümanların arasında kadın ve çocukların da olması dikkati çekti.

 

Birleşik Arap Emirlikleri'nin ticaret ve turizmle meşhur Dubai Emirliği'nde yaşayan yaklaşık 2 milyon Müslüman'ın çoğunluğunu Arap, Hindistan, Pakistan ve Bangladeşliler oluşturuyor.

 

Endonezya

 

Endonezya'nın Surakarta kentindeki Müslümanlar, sabah erken saatlerde camileri doldurarak, Kurban Bayramı namazını kıldı.

 

Kırgızistan

 

Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te yağmura rağmen erken saatlerde başbakanlık binasının önündeki meydanında toplanan Müslümanlar, Kurban Bayramı namazını yağmur altına kıldı.

 

Müftü Yardımcısı Ravşanbek Eratov'un verdiği vaazın ardından bayram namazı kılındı.

 

Bayram namazına bazı milletvekilleriyle katılan Meclis Başkanı Asılbek Ceenbekov, Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ve milletvekilleri adına vatandaşların bayramını kutladı. Başbakanlık, belediye ve yabancı misyon din ataşelerinin konuşmaları, yağmurdan dolayı iptal edildi.

 

Bayram namazının kılınmasının ardından Kur'an-ı Kerim okundu. Duaların ardından vatandaşlar, din görevlileriyle bayramlaşmak için uzun kuyruklar oluşturdu.

 

Bişkek'te yağmur nedeniyle birçok açık kesim yerlerinde kurban kesme işlemleri öğleden sonraya ertelendi.

 

Azerbaycan

 

Azerbaycan'da binlerce Müslüman, başkent Bakü'de Ejder Bey, Lezgi, Garaçukur ve İlahiyat mescitlerine akın etti. Yer bulamayanlar da yağmurlu ve bulutlu havaya rağmen namazlarını cami avlularında kıldı.

 

Azerbaycan'da yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye Diyanet Vakfı tarafından yaptırılan İlahiyat Camisi'nde Azerbaycanlı vatandaşlarla namaz kıldı. Yaklaşık 12 bin kişi, cami içinde ve avlusunda kıldıkları namazdan sonra birbirlerine sarılarak bayramlaştı.

 

Bayramlaşma sonrasında cami dışında bekleyen ihtiyaç sahiplerine yardımda bulunuldu. 

 

Görevliler, cami avlusunda yer bulamayan ve geç kalanlar için ikinci kez bayram namazı kıldırdı. 

 

Namaz sonrası kurbanlarını kesmek için hayvan pazarlarına ve kesimhanelere akın eden vatandaşların, daha çok küçükbaş hayvanları tercih ettiği görüldü.

 

Etiyopya

 

Etiyopya'nın farklı yerlerinde kılınan bayram namazından sonra kurban kesimine başlandı.

 

Bir çok kentte binlerce Müslüman bayram namazını stadyumlarda kılarken, Etiyopya Müslüman Konseyi yayınladığı bayram mesajında kardeşlik vurgusu yaptı. 

 

Etiyopya Cumhurbaşkanı Mulatu Teshome de yaptığı yazılı açıklama ile Müslüman kesimin bayramı kutlandı. 

 

Türkiye'nin Din Hizmetleri Müşaviri Mustafa Acar'da bayram dolayısı ile Bali Robbie kentinde stadyumda toplanan Müslüman halka bir konuşma yaptı. 

 

Bu yıl bir çok Türk yardım kuruluşu Kurban Bayramı dolayısı ile Etiyopya'ya gelerek kurban dağıtımı gerçekleştirdi. 

 

Başta Türkiye Diyanet Vakfı olmak üzere Türk Kızılayı ve diğer insani yardım kuruluşları, Etiyopya genelinde 25 bine yakın kurban keserek, Etiyopya genelinde 100 bin Doğu Afrika'da ise 150 bin aileye pay dağıtacak

 

Etiyopya'da yaşayan Türk vatandaşları ise bayramın ikinci günü başkent Addis Ababa'daki İstanbul Restorand'da düzenlenen bayramlaşma töreninde bir araya gelecekler.  

 

Ülkenin 20,5 milyonluk nüfusunun yüzde 60'ını Hristiyanlar, yüzde 35'ini Müslümanlar yüzde 5'ini ise yerel inançlara mensup Animistler oluşturuyor.  

 

Afganistan

 

Terör olaylarıyla dünya gündeminden düşmeyen Afganistan'da halk, bayram namazını kılmak için camilere akın etti. 

 

Ülkenin en kalabalık kentlerinden Mezar-ı Şerif'te Kurban Bayramı namazı, kentin en büyük camisi olan ve Hz. Ali'nin türbesi olduğuna inanılan Ravza'nın önündeki Yeşil Cami'de kılındı.

 

Namaz öncesi halka hitap eden Belh Vali Yardımcısı Muhammed Zaher Vahdet, Afganistan'da yıllardır devam eden iç savaşın binlerce çocuğu yetim bıraktığını, bayram vesilesiyle söz konusu yetimlerin elinden tutup onlara sahip çıkılması gerektiğini belirtti.

 

Kurban Bayramı'nın, huzur ve birlik bayramı olduğuna işaret eden Vahdet, bayram günlerinin tüm kırgınlıklar bir yana bırakılarak mutluluk içinde geçirilmesi gerektiğini söyledi.

 

Vahdet, Afganistan'da kısa bir süre önce göreve başlayan yeni yönetime başarılar dileyerek, savaştan bıkan halkın bu hükümetten beklentilerinin çok olduğunu kaydetti. 

 

Binlerce kişinin katıldığı namaz sonrası yapılan hutbede birlik ve beraberliğin önemi vurgulandı. 

 

Cemaat, camilerin dolması üzerine avlu ve bahçeleri de doldurdu. Sıkı güvenlik önlemleri altında kılınan bayram namazı sonrası dışarı çıkan Afgan halkı, geleneksel hale gelen ve yıllardır devam eden toplu bayramlaşma törenine katıldı.

 

Suriye

 

Suriye'de Kurban Bayramı'nın ilk saatlerinde Esed güçleri Halep'e hava saldırısı düzenledi. Saatler süren saldırıda savaş uçaklarından bombaların yanı sıra zehirli gaz atıldığı iddia edildi.

 

Şafak vakti çatışmaların sona ermesiyle siviller, güvenli bölgelerdeki camilerde bayram namazı kıldı. Cemaat, namaz sonrası birbirleriyle bayramlaştı. Sokaklar "Özgür Suriye" bayraklarıyla süslendi.

 

Bayram namazının ardından Suriyeliler mezarlıklara akın etti. Hayatını kaybeden yakınlarının mezarlarını ziyaret edenler, dua edip, Kur'an-ı Kerim okudu. Bazı ziyaretçiler de mezarlığa çiçek bırakıp, su döktü.

 

İmkan bulabilen Suriyeliler ise, mezarlık ziyaretinin ardından kurban kesimine başladı.

 

Mısır

 

Mısır'ın tüm kentlerinde bayram namazları camilere yakın meydanlarda topluca kılındı. Katılımın çok yoğun olduğu bazı merkezlerde ise meydanlar trafiğe kapatıldı. 

 

Kurban kesimi namazın bitirilmesi beklendiği için hutbelerin kısa kesildiği kardeşlik, birlik beraberlik, akrabayı ziyaret temaları işlendiği gözlendi. 

 

Kurban bayramı olması dolayısıyla Hazreti İbrahim'in de hatırlatıldığı ve kurban ibadetinin ondan geldiği anlatılarak, ilk kurban olayının nasıl geliştiği özetle cemaate aktarıldı.

 

Özellikle büyük merkezlerde kılınan bayram namazlarında genellikle Ezher Üniversitesi alimlerinin imamlık yaptığı ve hutbeleri verdiği dikkat çekti. 

 

Tekbirlerle başlayıp tekbirlerle sürdürülen ve bitirilen bayram namazlarına katılımın erkekler kadar kadınlar tarafından da oldukça yoğun olduğu gözlendi. 

 

Bazı camilerde ise namaza gelen çocuklara oyuncaklara oyuncaklar dağıtıldı. 

 

Yemen

 

Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, bayram namazını cumhurbaşkanlığı sarayında kıldı.

 

Yemen devlet televizyonunun haberine göre, Cumhurbaşkanı Hadi, Kurban Bayramı namazını cumhurbaşkanlığı sarayının mescide dönüştürülen bölümünde az sayıda Yemenli yetkili ile kıldı. 

 

Yemen devlet televizyonundan canlı yayınlanan bayram namazının ardından hutbe okuyan İmam Ekrem er-Rukayhi, ülkede istikrara kavuşması için tüm siyasi grupların barış, birlik ve beraberliğin muhafaza etmesi gerektiğini ifade etti.

 

Bosna Hersek

 

Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da yaşayan Müslümanların şehirdeki ilk adresi tarihi Gazi Hüsrev Bey Camisi oldu. Tarihi caminin avlusuna sığmayan binlerce Müslüman, sokaklara taştı. Gelenek gereği, bayram namazını Bosna Hersek Reis-ul Uleması Husein Kavazoviç kıldırdı.

 

Bosna Hersek ve Boşnak diasporasına da hayırlı bayramlar dileyen Kavazoviç, bayram namazının ardından cemaatle bayramlaştı.

 

Aralarında Bosna Hersek Üçlü Devlet Başkanlığı Konsey Başkanı Bakir İzzetbegoviç ve Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçisi Cihad Erginay'ın da bulunduğu heyet, bayram namazının ardından Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı merhum Aliya İzzetbegoviç'in de mezarının bulunduğu Kovaçi Şehitliğinşi ziyaret ederek, dua okudu.

 

Bu arada, Bosna Hersek'in doğusundaki Foça kentinde, 22 yıl sonra ilk kez bayram namazı kılındı.

 

Sırp askerler tarafından 1992 yılında temeline kadar yıkılan ve halen tadilatına devam edilen tarihi Hünkar Camisi'nde bayram namazı kılındı.

 

Sırbistan

 

Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da da kentin tek camisi olan Bayraklı Camisi'nde toplanan vatandaşlar, bayram namazını burada kıldı. Sırbistan'da, Boşnak nüfusun yoğun olarak yaşadığı Sancak bölgesindeki yaklaşık 300 cami de bayram namazı dolayısıyla dolup taştı.

 

Kosova

 

Nufüsunun büyük çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu Kosova'da da bayram çoskusu yaşanıyor. Başta başkent Priştine olmak üzere Prizren'de de Müslümanlarcamilere akın etti.

 

Karadağ

 

Balkanların en küçük ülkesi olan Karadağ'da da Müslümanlar  bayram namazı dolayısıyla camileri doldurdu. Karadağ'da Müslüman nüfusun yoğun olarak yaşadığı Rojaye,Biyelo Polje ve Plyevlya, Ulciny ve Bar gibi kentler başta olmak üzere 130 cmi ve mescittebayram namazı kılındı.

 

Makedonya

 

Makedonya'da tüm camilerde de bayram namazı çoşkusu yaşandı. Başkent Üsküp'te yaşayan Müslümanların ilk durağı tarihi Mustafa Paşa Camisi oldu. Mustafa Paşa Camisi'ndeki bayram namazına yeni atanan Üsküp Büyükelçisi Ömür Şölendil de katıldı.

 

Öte yandan ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu Tiran'da da bayram namazı dolayısıyla halk caddeleri doldurdu. Tiran'da, binlerce insanın katıldığı bayram namazı kentin en büyük bulvarı olan Tiran Bulvarı'nda kılındı.

 

Hırvatistan

 

Hırvatistan'da da Zagreb ve Rijeka şehirlerinde yaşayan Müslümanlar, bu kentlerdeki camilere akın ederek, bayram namazını eda etti.

 

Avusturya

 

Avusturya'da yaşayan Müslümanlar, sabahın erken saatlerinde bayram namazı kılmak için camilere akın etti.

 

Viyana'da yaşayan Türkler, Avusturya Türk İslam Birliği (ATİB) Camisi'nde bir araya geldi. Namaza Viyana Büyükelçisi Hasan Göğüş, Başkonsolos Tayyar Kağan Atay ve çok sayıda vatandaş katıldı.

 

Viyana Din Hizmetleri Müşaviri ve ATİB Genel Başkanı Fatih Mehmet Karadaş tarafından kıldırılan namazda, çatışmaların sürdüğü Filistin, Suriye, Irak ve Arakan'da yaşayan Müslümanlar için dua edildi.

 

Dua, namaz ve hutbenin ardından camide bayramlaşan halk, daha sonra kurban kesim yerlerine gitti.

 

Almanya

 

Almanya’nın başkenti Berlin’de ve ülkenin diğer şehirlerinde Müslümanlar, bayram namazını kılmak için camilere akın etti.

 

Berlin Türk Şehitlik Camisi’ne gelen vatandaşlar, yer bulamayınca cami avlusunda namaz kıldı. Bayram hutbesini okuyan imam Müfit Sevinç, "Komşusu açken tok yatan bizden değildir" hadisi şerifini hatırlatarak, yardımlaşma ve dayanışmanın önemini vurguladı.

 

Bayram namazı kılındıktan ve hutbe okunduktan sonra Müslümanlar, birbirleriyle kucaklaşarak bayramlaştı.

 

Frankfurt kentinde de bayram namazı, Diyanet İşleri Türk İslam Birliği’ne (DİTİB) bağlı Merkez Cami’nde kılındı.

 

Bulgaristan

 

Bulgaristan’ın başkenti Sofya’nın tek camisi Banya Başı, bayram namazında doldu taştı. Tadilatı süren tarihi camiye sığamayan cemaat, kaldırımlarda namazını kıldı.

 

Bayram namazı öncesi Bulgaristan Müslümanları Başmüftü Yardımcısı Birali Birali vaaz verdi.

 

Sofya’da okuyan Türk öğrenciler, başkentte yaşayan Arap ve Afrika kökenli sığınmacılar ve Müslüman ülkelerin diplomatik personelinin bir araya geldiği cami alanında bayram namazı sonrası cemaat birbirleri ile bayramlaştı.

 

Bulgaristan Müslümanları Başmüftülüğünce 30 büyük baş kurban kesilerek, dağıtılacağı belirtildi.

 

Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev de bayram dolayısıyla tebrik mesajı yayınladı.

 

Kurban Bayramı'nın ülkede yarın yapılacak erken parlamento seçimlerine denk gelmesi nedeniyle başta Türkiye olmak üzere, bir çok Avrupa ülkesinde göçmen olarak yaşayan Türklerin toplu halde Bulgaristan’daki akrabalarının ziyaretine gelmesi bekleniyor.  

 

İtalya

 

İtalya’nın Modena kentinde yaşayan gurbetçi Türk vatandaşlar ve Müslümanlar, bayram namazında Ulu Cami’yi tıklım tıklım doldurdu.

 

Müslümanlar, bayram namazı için sabah erken saatlerde kent merkezinde Diyanet İşleri Türk İslam Birliği (DİTİB) tarafından yapılan Modena Ulu Cami’ne akın etti. Yoğunluk nedeniyle sık sık safların sıklaştırılması çağrısında bulunuldu. 

 

Modena Ulu Cami Hocası İsmail Sofuoğlu, cemaatin daha önceden çiftliklerden aldıkları kurbanlarını keserek ibadetlerini yerine getireceklerini, bazı vatandaşların da Türk Diyanet Vakfı’na vekalet vererek Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kurban kesim kampanyasına katıldığını dile getirdi.

 

Filistin

 

Kudüslü Müslümanlar bayram namazı için Mescid-i Aksa'ya akın etti.

 

Yahudilerin Yom Kippur (Kefaret Günü) Bayramı da bu yıl Kurban Bayramı ile aynı güne denk geldi.

 

Yahudi inancına göre Yom Kippur’da ibadet dışında her şey yasak olduğu için, İsrail’de otobüs, tren ve uçak seferleri durdu, ana yollar trafiğe kapatıldı.

 

İsrail’in yolları trafiğe kapatmasına rağmen Mescid-i Aksa'da kılınan bayram namazına onbinlerce kişi katıldı. Sabahın erken saatlerinde Kudüs'ün sembolü olan Mescid-i Aksa’ya gitmek için evlerinden çıkan Filistinliler, açık olan yollarda uzun kuyruklar oluşturdu.

 

Kur'an tilaveti ve teşrik tekbirleriyle bayram namazına kadar Mescid-i Aksa'da bekleyen Müslümanlar, bayram namazının hemen ardından Gazze için yardım topladı.

 

Öte yandan Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas), Mescid-i Aksa’nın giriş kapısına asılan büyük bir afişle tüm müslümanların Kurban Bayramını kutladı. Birçok Filistinli, üzerinde Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin al-Kassam tugaylarının savaşçılarına ait fotoğrafların yer aldığı afişle hatıra fotoğrafı çektirdi.

 

Namazın ardından Aksa'dan çıkan cemaatin bir kısmı, Selahaddin Caddesi'ndeki Mücahitler Kabristanı'nı ziyaret etti.

 

Müslümanların kurban ibadetlerini yerine getirmek için bazı Yahudi yerleşim yerlerinin yakınlarından geçmek durumunda kalmaları ise endişe doğuruyor. Kendi inançlarına göre yasak olduğu için Yahudiler, dini günlerinde araç kullananlara saldırıda bulunabiliyor.

 

Ana yolları trafiğe kapatan İsrail polisi, "Müslümanlarla Yahudi yerleşimciler arasında çıkabilecek bir çatışma ihtimalini önlemek için önlem aldığını" duyurdu.

 

Öte yandan Kudüs'te yaşayan Filistinliler, İsrail'de hayvan pazarı kurulmasının engellenmesi ve kesim yasağı nedeniyle kurbanlarını Batı Şeria'da kesiyor. 

 

Kurbanlarını Batı Şeria'da kesen Filistinliler, etlerini daha sonra araba kasalarında Kudüs'e getirmeyi deniyor. Kudüs’e gelirken geçilmek zorunda olunan kontrol noktalarındaki İsrail askerleri, etleri fark etmesi durumunda geçişe izin vermiyor.

 

Bayramın ilk günü için 3 ayrı tarih

 

Astronomik hesaplar ve İslam hukuku kurumlarının kararlarında oluşan ihtilaf nedeniyle bu yıl Kurban Bayramı'nın ilk günü için dünyanın farklı ülkelerinde 3 ayrı tarih belirlendi.

 

Türkiye ve Suudi Arabistan'ın da aralarında bulunduğu pek çok ülkede Kurban Bayramı'nın başlangıç tarihi 4 Ekim Cumartesi olarak kabul edilirken, Irak ve Lübnanlı Şiiler, İran, Moritanya, Fas, Malezya gibi bazı ülkeler 5 Ekim Pazar, Pakistan ile Hindistan ise 6 Ekim Pazartesi günü bayramı kutlamaya başlayacak.