Bir zamanlar Bağdat'ın batı kesimlerinden birini kaplayan binlerce ağaçtan geriye yalnızca birkaç ağaç kaldı. Bunun yakınında Suudi Arabistan ile Ürdün sınırına kadar uzanan geniş çorak arazileri içinde barındıran Anbar vilayeti bulunuyor. Bu çorak araziler, başkenti ve Irak'ın merkezindeki Kerbela dahil olmak üzere Anbar vilayetinin bitişiğinde bulunan diğer vilayetleri etkisi altına alan onlarca kum fırtınasının kaynağı sayılıyor.

Bağdat'ı kum fırtınalarından korumayı amaçlayan yeşil kuşak ve hurma ağaçlarının yok olması ile çölleşme tehlikesi, her gün biraz daha şehirlere yaklaşıyor.

Bağdat'ın tabiatının korunmasına yönelik çalışmalar onlarca yıldır ihmal ediliyor. Buna ek olarak Irak'ın 1990 yılının Ağustos ayında Kuveyt'i işgal etmesi ile ülkeye uygulanan ekonomik ambargo yüzünden geriye kalan ağaçlar da bu yıllarda ısınma ve pişirme amacıyla kullanılmak üzere kesildi.

1970'li yıllarda Arap ülkelerinin yürüttüğü bir kampanya kapsamında ve ilk aşamada Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) yardımıyla yeşil kuşağın inşaasına başlanmıştı. Projenin şehirleri ve tarım arazilerini silip süpüren kum fırtınalarının yanı sıra şehirlere doğru gelen çöl rüzgarlarını durdurmak için bir tampon görevi görmesi hedefleniyordu. Ancak Irak-İran savaşı (1980-1988) başlangıç aşamasında olan bu projenin askıya alınmasına sebep olmuştu.

Yeşil kuşak, kuraklığa ve toprak tuzluluğuna dayanabilen okaliptüs, söğüt, ılgın ve diğer ağaç türleri dahil olmak üzere sıra sıra dikilmiş ağaçlardan oluşuyor. Bu ağaçlar, şehirlerin etrafında çöl rüzgarlarının estiği bölgelerde rüzgarların çevre ve bölge sakinleri üzerindeki olumsuz etkilerini hafifletmek için iç içe geçmiş bir şekilde sıra sıra dikiliyor.

Yeşil Kuşağı inşa etme fikri, 2003 yılından sonra tekrar gündeme geldiyse de projenin oldukça masraflı olması buna engel oldu.

Projeyi canlandırma fikri basit parçaları ile de olsa yürürlüğe konmadı. Bu yüzden bazı vilayetler çöl bölgelerinden gelen çevresel etkileri azaltmak için kendi yeşil kuşağını oluşturmayı üstlendi.

Böylece Kerbela vilayeti, 2006 yılında Anbar ile olan batı sınırında 80 km uzunluğundaki yeşil kuşağını oluşturdu. Kerbela'da şiilerce kutsal kabul edilen ziyaretgahların idari yöneticileri projeyi desteklemeden önce bu kuşağın bazı kısımları unutulmaya yüz tutmuştu.

Sivil toplum kuruluşları, uluslararası ve resmi kuruluşların yardımıyla şehir içinde ve çevresinde yeşil alanların oluşturulmasını üstlendi. Bu da Tarım Bakanlığı'nı, vilayetlerdeki yeşil kuşakların sürdürülmesi ve yeşil alanların artırılması için hükümet ya da yerel yönetimler tarafından dikilecek tüm fidanların bağışlanacağı bir projeyi desteklemeye teşvik etti.

Irak'ın 14 milyar ağaca ihtiyacı var

Tarım Bakanlığı Irak'ın çölleşmeden musdarip olan bölgelerini canlandırmak için 14 milyardan fazla ağaca ihtiyacı olduğuna işaret ediyor.

Tarım Bakanlığı Sözcüsü Hamid Nayif, Independent Arabia'ya verdiği demeçte "Projemiz, çölün şehirlere doğru ilerlemesini engellemek ve yeşil kuşağı desteklemek üzere Bağdat ve vilayetlerdeki belediyelere ve sivil toplum kuruluşlarına şehirlerin içerisine dikmeleri için ücretsiz olarak fidan dağıtmayı esas alıyor" ifadelerini kullandı.

Bakan "Bu ağaçlar, çevreyi iyileştirmeye çalışacak, rüzgarlar için doğal bir tampon görevi görecek, meyve ağaçlarının üretimini artıracak ve şehirlerde çölleşmeyi önleyecektir" dedi.

Bakan "Proje aylar önce başlatıldı. Belediye daireleri tarafından fidan temini için bize talepler geliyor" şeklinde açıklamalarını sürdürdü.

Sivil toplum kuruluşları, çevreyi iyileştirmek ve çölden gelen tozları engellemek için şehirlerin ve etraflarının yeşillikler ile kaplanmasına katkı sağlayacak çevresel faaliyetlerin düzenlenmesini üstlendi.

Musul'a 1 milyon ağaç dikme projesi

Ayn el-Musul Kültür ve Miras Örgütü Genel Müdürü Enes et-Tai, örgütün Musul ve etrafına 1 milyon ağaç dikmek üzere bir proje yürüttüğüne işaret etti.

Tai, Independent Arabia'ya verdiği röportajda "Musul Belediyesi Başkanlığı ile işbirliği içerisinde şehirdeki yeşil alanların artırılması için yürütülecek projemizi destekleyen uluslararası kuruluşlar var. Projemiz uzun soluklu. İlk aşamada şehrin içerisindeki yol ayrımlarında ve ormanlarda 120 dönümlük bir dikim yapılması hedefleniyor" ifadelerini kullandı.

Tai projenin, Musul'daki askeri eylemler sonucu ölen ağaçların yerini doldurmasını ve yeşil alanları artırmak üzere Musul'un yeni yaprak dökmeyen ağaçlarla sarılmasını umuyor. Aynı zamanda Tai'ye göre proje kapsamında Musul şehrini karakterize eden ormanlık bölgelere uygun özelliklerde ağaçlar dikilmesi planlanıyor.

Tai "Dikeceğimiz ağaçların belli başlı özellikleri var. Örneğin uzunluk açısından ağaçlar, kanalizasyon ve su şebekeleri dahil olmak üzere şehir içindeki altyapıyı etkilemeyecek şekilde en az iki metre olacak" dedi ve projenin 2021 yılının başlarında başlatılacağını umduğunu dile getirdi.

Kaynak: Şarku'l Avsat