Kültür Bakanlığı’nın İstanbul Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde düzenlediği "Unutulan Zafer: Kûtulamâre" 100. yıl anma etkinliğinin Iraklı konukları var. I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı saflarında savaşan Basra, Bağdat ve Selahattin bölgesinin Arap aşiret temsilcileri törenlere bizzat katıldı.

Kut’un bağlı olduğu Irak’ın Vasıt vilayeti Valisi Malik Halaf Vadi, zaferin anısını yaşatmak için Kut kentine bir müze yapmayı planladıklarını söyledi.

"Halkımız ve Türk kardeşlerimiz, İngiliz işgâlcilere karşı mukeddesatımızı, onurumuzu ve topraklarımızı korumak için aynı siperde kanlarını döktü. Bölge halkı olarak Kut Zaferi ile gurur duyuyoruz. Nesilden nesile anlatılmak suretiyle orada yaşanan kahramanlık hikâyeleri aktarılıyor. Bu zaferi şanına yakışır bir şekilde anlatacak bir müze yapmayı ve şehitlerimizi onurlandırmak istiyoruz."

Türk yetkililerle Irak’ın Vasıt vilayetine inşa edilecek Kut’ül Amare Müzesi için fikir alışverişinde bulunduklarını söyleyen Vali Malik Halaf, savaştan kalan materyal, belge ve bilgilerin paylaşımı için işbirliği yapılacağını belirtti.

Osmanlı’nın yanında savaşan aşiret liderleri İstanbul’da

"Araplar Türkleri arkalarından vurdu."

I. Dünya Savaşı’nın başladığı 28 Temmuz 1914’ten itibaren Osmanlı ordusunun yanında yer alan Iraklı Arap aşiretler bu tezi çürüten en önemli örnek. Irak cephesindeki askerlerini Kafkas, Filistin ve Çanakkale’ye sevk eden Osmanlı ordusunun Mezopotamya hattında en büyük destekçisi yerel aşiret savaşçıları oldu. Kut’ül Amare ve Çanakkale cephelerinde savaşan Süleymanbeg’in torunu Şeyh Visam Süleymanbeg El Bayati onlardan biri.

"Şüphesiz kendini İngilizlere satanlar oldu. Hicaz bölgesinde, Şerif Hüseyin buna en güzel örnek. Iraklı birçok onurlu aşiret yapması gerektiği gibi davranmış ve Osmanlı ordusunun yanında yer almıştır. Batılılar hem Arap hem de Türk tarihini tahrif ettiği için gençlerimizin çok azı bunu bilir. Bizim Türklerle olan ilişkimiz komşulukla sınırlı değildir. Bizler kan kardeşiyiz, birbirimize gönül bağımız var. Kut Zaferi bunun abidesidir."

"Yeri geldi orakla savaştık"

Osmanlı’nın Basra vilayeti olarak bilinen bölgede bulunan Bezzun aşireti de Türk ordusuna destek oldu. Şeyh İmad Halaf Elbuoca, İngilizlerin gelişmiş silahlarına ve sayısal çoğunluğuna rağmen nasıl mağlup edildiği ile ilgili hikâyeleri dedesinden dinlemiş.

"Dedem İngiliz topları ve makinalı tüfeklerinin savaş meydanında yarattığı dehşeti anlatırdı. Osmanlı ordusu donanım açısından çok daha zayıfmış. Süvarilerimizin bir kısmında tüfek vardı. Bu tüfeklerin bazıları eski tip namludan doldurmalıymış. Mızrak, kılıi, süngü... Ne buldularsa onunla savaşmışlar. Yeri geldi orakla savaştık. Bazen de İnglizi ikmâl konvoylarına sabotajlar düzenleyerek Osmanlılara yardım etmişiz."

Türkiye 100. yılı Irak’ta da kutladı

Türk Dışişleri Bakanlığı ve özellikle de Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Faruk Kaymakçı Iraklı aşiretler ile yakın temas içerisinde. Osmanlı’nın yanında savaşan Iraklı aşiretlerden 5’inin temsilcileri 100. yıl kutlamaları için İstanbul’a davet edildi. El Sadun, Bezzun, Beyati bunların bazıları.

Büyükelçi Kaymakçı, sınırlı çerçevede de olsa, Irak’ta Kut’ül Amare etkinlikleri düzenlendiğini dile getirdi.

"Geçen yıldan bu yana Kut Zaferi ile ilgili olarak gerek Vasıt valimiz, gerek se Iraklı aşiret temsilcileri ile görüşüyoruz. Irak’ın içinde bulunduğu güvenlik koşulları nedneiyle istediğimiz her şeyi yapamadık ama gene de Bağdat’ta bir Türk, beş Iraklı tarihçinin katılımı ile bir konferasn düzenlendi. Büyükelçilik binamızda Osmanlı’ya yardım eden aşiret liderleri ile toplandık, onların savaşla ilgili aktardıkları bilgileri dinledik."

Şii-Sünni, Türk-Arap yan yana

Büyükelçi Kaymakçı, Kut Zaferi’ni kazanan Osmanlı ordusunun çok mezhepli ve çok uluslu yapısına dikkat çekiyor.

"Necep, Kerbela’daki Şii din adamları, halka Osmanlının yanında saaşmaları için çağrıda bulunmuştur. Keza Süleymaniye bölgesinden, Kerkük’ten Osmanlı ordusuna katılan birlikler var. Dolayısıyla buradan çıkartılacak mesaj şu; Türkiye ile Irak işbirliği yaptığı zaman gerçekten de önemli başarılara imza atabiliyorlar. İki kardeş halk birikte hareket ederek, dönemin süper gücü olan Britanya’yı yenebilmiş. Bugün IŞİD gibi tehlikelere karşı gene aynı ruhla, aynı bararıyı elde etmemiz işten bile değil."

Iraklı konuk aşiret temsilcileri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Lütfü Kırdar Kongre Merkezin'de düzenlediği Kutü'l Amare Zaferi'nin 100. yılı kutlama törenine de katıldı.

Kaynak: Al Jazeera