İnsanın kendi kendine karar alıp yapmaması sözden dönmek midir?

İnsanın kendi kendine karar alıp yapmaması sözden dönmek midir?

Yarın iki kitap bitireceğim gibi sözler vaat yani söz yerine geçer mi? Bunları söyleyip de yapmazsak bir vebali var mı? Yani illa birine söz verirken şu cümle mi kullanılmalı: sana söz veriyorum şunu şunu yapacağım?..

Söz vermek, genel manada, iyilik, kötülük, mükâfat ve tehdit her türlü söz verme; Allah'ın va'dettiğinin gerçekleşmesi anlamında Akaid ve Kelâm terimi. Kötülük veya tehdîd ifade eden söz vermelerde ise; "Vaîd*" denilir. Cennet Allah'ın va'di, Cehennem ise vâıd'dir.

Va'd, kişinin iyiliğinden, vaîd ise kızgınlığından doğar. Onun için; va'di yerine getirmemek yalancılık, vaîdi yerine getirmemek ise iyilik sayılmıştır.

Va'd kelimesi Kur'ân-ı Keıım'in bir çok yerinde geçmektedir. Allah Teâlâ şöyle buyuruyor: "İmân eden ve iyi işler yapanları, içinde ebedi kalacakları, zemininden ırmaklar akan cennetlere koyacağız. Allah o söylenenleri hak bir söz olarak va'detti. Söz verme ve onu tutma bakımından kim Allah'tan daha doğru sözlü olabilir?"(en-Nisâ, 4/122). Bir başka âyet şöyledir: "Hepinizin dönüş ancak O'nadır. Allah'ın va'di haktır (verdiği söz gerçektir)" (Yunus,10/4). İbrahim Sûresinde de şöyle buyurulmuştur: "(Hesapları görülüp) iş bitirilince, şeytan diyecek ki; -Şüphesiz Allah size gerçek olanı va'detti, ben de size va'dettim, ama yalancı çıktım." (İbrahim, 14/22). Bir başka âyette de şöyle buyuruluyor: "Allah'ın va'di haktır fakat bir çokları bunu bilmezler..." (Yunus, 10/55).

Görüldüğü gibi Kur'ân-ı Kerîm'de va'd, söz verme, geleceğe ait söz anlamında kullanılmıştır (Va'd kelimesinin kullanıldığı âyetler için bk. el-Mu'cemü'l-Mufehres Li Elfazi'l Kur'âni'l-Kerim, "Va'd" maddesi).

Hadis-i Şeriflerde de va'd kelimesi aynı anlamda kullanılmıştır: Aişe (r.an) şöyle demiştir: "Allah, Rasûlüne ne va'd etmişse, O ölmeden öce o sözün yerine getirileceğini kesinlikle biliyordu..." (Buhârî, Tefsir 2, 28).

Rasûlüllah (s.a.s) Bedir'de öldürülenlere geldi ve onlara seslenerek şöyle buyurdu: Ey Hişamoğlu Ebu Cehil! Ey Halefoğlu Ümmeyel Ey Rabiaoğlu Utbe ve Şeybe! Sizler Rabbinizin va'dettiği neticeyi gerçek olarak bulmadınız mı? Ben Rabbimin bana va'dettiğini gerçek olarak buldum..." (Buhârî, Cenâiz, 87; Müslim, Cenne, 76, 77).

Va'd kelimesinin geçtiği ve aynı anlamda kullanıldığı bir diğer hadis-i şerif de şöyledir: "..Kevser, Cennette Allah'ın bana va'ddettiği bir nehirdir" (Müslim, Salat, 53, 54  Ebu Davud, Salat,122, Sünnet, 23; Nesâî, İftitah, 21, Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 102).

Sorularla İslamiyet

HABERE YORUM KAT
YORUM KURALLARI: Risale Haber yayın politikasına uymayan;
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.