Bismillahirrahmanirrahim

Bakara Sûresi 5. âyetin Tefsiri

اُولٰۤئِكَ عَلٰى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ 1
Bu cümledeki nüktelere işaret eden me’hazlar şunlardır:

1. Evvelki cümle ile bu cümlenin nazmı.
2. 2 اُولٰۤئِكَ ile işaret-i hissiye.
3. اُولٰۤئِكَ’deki uzaklık.
4. 3 عَلٰى’daki ulviyet.
5. 4 هُدًى’deki tenkir.
6. 5 مِنْ
7. 6 رَبِّهِمْ’deki terbiyeden ibaret yedi me’hazdır.

BİRİNCİSİ: Bu cümleyi mâkabliyle bağlayan münasebetlerdir.

Birinci münasebet: Bu cümle mâkablinden neş’et eden üç suale cevaptır.

Birincisi: Hidayetten neş’et eden o güzel vasıfları lâbis olarak hidayet tahtı üstünde oturan o şahısları görmek isteyen sâile cevaptır.

İkincisi: “O adamların hidayete istihkak ve ihtisasları nedendir?” diye sual eden sâmie cevaptır. Yani illet, sebep, اُولٰۤئِكَ ile işaret edilen vasıflardır.

S - Sâbıkan mezkûr vasıfların tafsilen zikirlerini اُولٰۤئِكَ kelimesindeki icmalden daha vâzıh bir surette sebebi gösteriyor.

C - İcmal, bazan tafsilden daha vâzıh olur. Bilhassa matlup, birkaç şeyden mürekkep olduğu zaman, sâmiin gabaveti veya nisyanı dolayısıyla, o mürekkebin eczasını mezc etmekle sebebi çıkarmak müşkül olur.

Üçüncüsü: “Hidayetin neticesi, semeresi ve hidayetteki lezzet ve nimet nedir?” diye sual eden sâile cevaptır. Yani, hidayette saadet-i dâreyn vardır. Hidayetin neticesi, nefs-i hidayettir. Hidayetin semeresi, ayn-ı hidayettir. Zira, hidayet haddizatında büyük bir nimettir ve vicdanî bir lezzettir ve ruhun cennetidir. Nasıl ki dalâlet ruhun cehennemidir; öyle de 7 وَبِا ْلاٰخِرَةِ âhiretin felâh ve saadetini intaç eder.

1 : “İşte onlar, Rablerinden gelen bir hidayet üzeredirler.” Bakara Sûresi, 2:5. 
2 : İşte onlar… 
3 : …üzere, …üzerinde 
4 : Bir hidâyet. 
5 : …den 
6 : Rablerinden
7 : Ve âhirete… 

Bediüzzaman Said Nursi
İşaratü'l-İ'caz