Risale Haber-Haber Merkezi

Eşref Edip ile ilgili çalışmalarıyla bilinen yazar Fahrettin Gün, Bediüzzaman Said Nursi ile Eşref Edip arasında çok özel bir iletişim olduğunu söyledi. Gün, yine Eşref Edip ile Necip Fazıl'ın Said Nursi algısına dair çok ilginç açıklamalarda bulundu. Dünya Bülteni'nden Asım Öz'e konuşan Gün'ün ilgili sorulara verdiği cevaplar şöyle:

Eşref Edip’in Nurculuk hareketine sempati duyduğunu biliyoruz. Said Nursi ve mücadelesi dergide nasıl değerlendirilmiştir?

Sempatiden çok ilgi ve ünsiyet... Bediüzzaman Said Nursi ile ilgili ilk latince biyografi çalışması 1952 yılında Eşref Edip tarafından “Risâle-i Nur Müellifi Said Nur, Hayatı, Eserleri, Mesleği” başlığı altında kaleme alınmıştır. 160 sayfadan oluşan bu çalışma yayınlandığı süreçte aynı zamanda ilk “Tarihçe-i Hayat” diye nitelenmiştir. Bediüzzaman tarafından büyük takdirle karşılanmıştır. Dahası, talebelerinin hazırlayıp 1958 yılında “Risâle-i Nur Külliyatı” içerisinde neşrettikleri “Tarihçe-i Hayat” adlı biyografide de Eşref Edip yazdığı kitabın yarısından fazlası iktibas edilmiştir. Bu bağlamda Risale-i Nur Külliyatında pek çok yerde Sebilürreşad ve Eşref Edib isminden sitayişle bahsedilmiştir. Hatta Bediüzzaman Said Nursi “Eşref Edip kırk seneden beri benim iman hizmetinde kardeşimdir. Ben vefat edersem de Eşref Edip’in Nurcular içinde bulunmasıyla büyük bir teselli buluyorum…” şeklinde son derce takdiramiz ifadelere Emirdağ Lahikasında yer vermiştir.

Eşref Edip’in Said Nursi hakkında yazdığı yazılardan oluşan dönem kitaplarını biliyorsunuz. Bunları kitap halinde yayına da hazırladınız. Şunu merak ediyorum Eşref Edip’in Said Nursi algısı ile Necip Fazıl’ın Said Nursi algısını karşılaştırdığımızda nasıl bir manzara ortaya çıkar?

Bu noktada küçük bir düzelti yapmakta fayda var: Ben Eşref Edip’in Bediüzzaman’la ilgili Sebilürreşad’da çıkan makalelerini derlemedim. Eşref Edip’in kendi yazılarını derleyip 1952’de neşrettiği ve 1958’e kadar arka arkaya üç baskı yapan kitabı çeşitli ilavelerle ve eklerle yeniden yayına hazırladım. Zaten Üstad Eşref Edip’in yayınlanacak dört kitabı kaldı. Onları da inşallah yakında birbiriyle ilintili olduğu için iki kitap halinde yayına hazırlayacağım. İlki Âkif- Fikret, yani Pembe Kitap, İkincisi ise Bediüzzaman’la ilgili bir eser…

Eşref Edip’in Said Nursi algısıyla Necip Fazıl’ınki çok farklı… Said Nursi’yle Eşref Edip’in II. Meşrutiyet’ten başlayan bir dostlukları var. Eserlerine fazlasıyla aşina. Millî Mücadele yıllarında Eşref Edip Said Nursi’nin eserini gizlice bastırıp dağıtıyor. Yeşilay Cemiyetinin ikisi de kurucuları arasında. Bediüzzaman’ın Büyük Doğu’ya yani Necip Fazıl’a da büyük sevgisi var. Lakin ikisi arasında Bediüzzaman’a bakış çok farklı…
Kısacası, zaman itibariyle Eşref Edip ile Necip Fazıl arasında 30 yıllık bir ara söz konusu. Zaten aralarında da çeyrek yaş fark var…

Düşünce bağlamında da Necip Fazıl bir şair, Eşref Edip ise hukuk doktoru, mektepli ve aynı zamanda medrese eğitimli ve hafız… Aralarında ilmi noktada büyük fark var… Tabii otuz yıl boyunca Mehmed Âkif, Babanzade Ahmed Naim, İzmirli İsmail Hakkı, Ferdi Kam gibi üstadların rahle-i tedrisinden geçmiş bir Eşref Edip… Birikimleri kabil-i kıyas değil… Konumlanmaları da öyle… 1950 sonrası, öncesinde olduğu gibi Eşref Edip, hep itidalli…Necip Fazıl ise alabildiğince fütursuz, hareketli ve aksiyoner... Bu da bir ayrıcalık. Necip Fazıl, aynı zamanda Hocası olan Diyanet İşleri Başkanı Ahmed Hamdi Akseki’ye tek-partinin son döneminde verilen makam arabasını eleştirip “Sırat köprüsünü CHP’nin verdiği arabayla mı geçeceksin” derken, Sebilürreşad yazarları onun bu tavrını eleştiren “Fazıl Oğulları Necip Fazıl”a uyarıcı mahiyette mektup yazarlar… Fark bu… Dolayısıyla algı da…