Bismillahirrahmanirrahim

İ'lem eyyühe'l-aziz! Cenab-ı Hakkın ata, kaza ve kader namında üç kanunu vardır. Ata, kaza kanununu; kaza da, kaderi bozar.

Mesela: Birşey hakkında verilen karar, kader demektir. O kararın infazı, kaza demektir. O kararın iptaliyle hükmü kazadan affetmek, ata demektir. Evet, yumuşak bir otun damarları katı taşı deldiği gibi, ata da kaza kanununun kat'iyetini deler. Kaza da ok gibi kader kararlarını deler. Demek, atanın kazaya nisbeti, kazanın kadere nisbeti gibidir. Ata, kaza kanununun şümulünden ihraçtır. Kaza da kader kanununun külliyetinden ihracıdır. Bu hakikate vakıf olan arif, "Ya İlahi! Hasenatım senin atandandır. Seyyiatım da senin kazandandır. Eğer atan olmasaydı helak olurdum" der.

İ'lem eyyühe'l-aziz! Esma-i Hüsnayı tazammun eden bazı fezlekelerle ayetlere hatime verilmekte ne gibi bir sır vardır?
Evet, Kur'an-ı Mucizü'l-Beyan, bazan ayat-ı kudreti ayetlerde basteder, sonra içerisinden esmayı çıkarır. Bazan mensucat toplar gibi açar, dağıtır; sonra toplar, esmada tayyeder. Bazan da ef'alini tafsil ettikten sonra, isimlerle icmal eder. Bazan da, halkın a'malini tehdidane söyler; sonra rahmete işaret eden isimlerle teselli eder. Bazan da bazı makasıd-ı cüz'iyeyi zikrettikten sonra, o makasıdı takdir ve ispat için, bürhan olarak kavaid-i külliye hükmünde olan isimleri zikrediyor. Bazan da maddi cüz'iyatı zikreder, sonra esma-i külliyeyle icmal eder. Ve hakeza...

Bediüzzaman Said Nursî
(Mesnevi-i Nuriye - Onuncu Risale)