Japon bilim insanları Amerikan Akademi ve Bilimler Dergisi PNAS'de kaleme aldıkları bir makalede tomates bitkilerinin kendilerine zarar veren böceklere karşı birbirlerini uyardıklarını bildirdiler. Japon araştırmacılar yaptıkları incelemede domates bitkilerinin haşerata karşı diğerlerinin hazırlanmasını sağlayacak bir savunma maddesinin ön aşamasını hazırladıklarını gözlemlediler.
Daha önce yapılan araştırmalarda da bazı bitkilerin zararlı böceklerin saldırılarına karşı uçucu bir kimyasal salgıladıkları ve bu salgı sayesinde aynı cins diğer bitkilerin daha kuvvetli korunma maddeleri salgıladıkları belirlenmişti. Ancak bunun nasıl gerçekleştiği şimdiye kadar açıklanamamıştı.

Japon araştırmacı Kenji Matsui ve çalışma arkadaşları Yamaguchi Üniversitesinde yaptıkları testte, izole edilmiş ve hava akımları kontrol altında tutulan bir mekanda domates bitkilerini incelediler. Japonya'da Asyalı pamuk kurdu adı verilen 'Spodoptera litura' isimli bir tür larva, domates bitkisini yiyerek imha ediyor.

Üniversitede yapılan gözlemde, sözkonusu kurtçuk türü tarafından saldırıya uğrayan bitkilerdeki (z)-3-Hexenyl-Vicianosid (HexVic) adı verilen bir tür kimyasal maddenin büyük oranda arttığı saptandı. Bu madde asya kurdu adı verilen larvanın büyümesini engelliyor. Ayrıca hava akımında yapılan incelemede de bu maddenin aslını teşkil eden (z)-3-Hexenol bulundu. Hexenol, haşerata karşı daha etkili olan HexVic'in üretilmesi için gereken ilk madde.

Deney sonucunda domates bitkisinin yalnızca kimyasal uyarı yapmadığı, aynı zamanda diğer bitkilerin ihtiyaç duyduğu daha etkili kimyasal maddenin üretimi için gerekli olan temel maddeyi de salgıladığı ifade edildi.

Araştırmacılar uyarıcı sinyalleri tütün ve mısır gibi başka bitkilerde tesbit edebildiler. Aynı şekilde mısır bitkileri de zararlı böceklerin saldırıları karşısında kimyasal bir madde salgılıyorlar. Hava akımı ile birlikte bu madde henüz saldırıya uğramamış diğer mısır bitkilerine ulaşarak uyarıyor.

Dünya Bülteni