Osmanlının son zamanları fikir ve düşünce adamı sayısı bakımından oldukça zengin bir dönemdir. Moda deyimle entellektüel potansiyel oldukça yüksektir.

O zaman fikir ve düşünce yelpazesinde iki ana damar vardır.
Batının sanayi devrimi sonrası teknik ve ekonomik zenginliği Osmanlı aydınları üzerinde ciddi baskı oluşturmuştur. Aynı zamanda devlet üzerinde de aynı baskı hissedilmektedir.

İki damarın bugüne uzanan yansımalarını görmek mümkündür.
Biri İttihatçı komitacı damar, diğeri hürriyetçi ve dindar damar.

Osmanlının yıkılışı, Milli Mücadele ve Cumhuriyetin kuruluş yıllarında bu iki görüş işbirliği halindedir.
İlk meclisin yapısı da iki damarın dengeleri üzerindedir. İkinci ve müteakip dönemler laikliği dinsizilik derecesinde şiddetli algılayan ve ilke edinen ekip ahrar ve dindar damarı tasfiye ediyor. Provokasyon olduğu yıllar olduğu yazılıyor ama henüz yeni ciddi dillendiriliyor.

İstiklal mahkemeleri uyduruk isnadlar ve bahanelerle katliam sayılabilecek cinayetlere imza atıyor. Milletin değerlerine dayanmayan, devletin selameti için her yolun mubah olduğu uygulamalar sahneleniyor.

Bu uygulamaların en şiddetlisine de Bediüzzaman’ın maruz kaldığı malum.
Aynı dönemin entelektüel profillerinden birinin bugün vefat yıldönümü.
Biz O’nu edebi ve şairlik yönüyle biliyoruz.
Başka takdire şayan nice hasletleri var olduğunu çoklarımız bilmiyor belki.

Bir çocuğun hayata hazırlanmasında en öncelikli bilmesi gereken değerler eğitimidir. Diğer bir deyimle insanı insan yapan mânevi ve âhlaki değerlerdir. Hayat için lazım olan olmazsa olmazlar.
Yani dini temel bilgiler. İyilik, doğruluk, günah-sevap, haram-helâl, sıdk-yalan, vefa, feragat gibi hasletlerin dayanağı sağlam iman ve imanın hayata hayat olmasıdır.

Bahsimize konu olan entelektüel;
-öncelikle bir hafız
-Çok yönlü bir sporcu. Güreşte çevresindeki bütün müsabakalardan galibiyetle çıkmış.
-Boğazı yüzerek geçecek kadar iyi bir yüzücü
-Maraton koşacak kadar koşucu
-Üç dilin edebiyatında eser verecek kadar yabancı dil bilgisini konuşabilir.
-Kur’an meâli yazacak kadar Arapça’ya hâkim.
-Pozitif fen bilimlerinde üniversitede ders verecek kadar kariyere sahip.
-Edebiyat fakültesinde ders verecek kadar edebî alanda üstad.
-Bediüzzaman Said Nursi’nin de azası olduğu Dar’ül Hikmetül İslâmiye azası.
-Milli Mücadeleye birlikte destek olduğu, Balıkesir Zağnos Paşa Camiinde verdiği vaazı yüzünden işgalci İngilizlerin baskısıyla kaydı siliniyor.
-Yazar, mütefekkir, ilk meclisin mebuslarından vs.
-Bugüne baktığımızda entelektüel denilince bir diploma bir tezle bir yabancı dili yarım yamalak bilenler entelektüel sınıfından sayılıyor. Değerler sistemi sorulmuyor bile.
-Entelektüel neymiş görmek, anlamak isteyen o merhumun hayatını mutlaka bilmeli.
-Din ilimler ile fen ilimlerinde ileri derecede şahsında cem etmiş spor ve sanatta hâlen erişilemeyen bir profil.
-İstiklâl Marşı şairimiz merhum Mehmet Akif Ersoy bahsi geçen isim.

Bugün (27 Aralık 1936) vefat yıldönümü. Allah rahmet eylesin.