Bel ve çevresi kaslar, disk, omurga kemiği ile eklemleri, bazen de iç organlar bel ağrısına neden olabilir. Her insan hayatında en az bir kere bel ağrısı çektiğini belirten Özel Medline Konya Hastanesi’nden Prof. Dr. Mustafa Yel bel ağrısı ile ilgili merak edilenleri yanıtlıyor.

Bel ağrısı; kaslar, disk, bağ dokuları eklem ve kemiklerden kaynaklanabilir. Aynı zamanda; kireçlenme, fıtıklar, beldeki mekanik zorlanmalar, omurgayı tutan romatizmal hastalıklar, iltihabi bazı hastalıklar, osteoporoz gibi metabolik hastalıklardan meydana gelebilir. Bunlarla birlikte; kanser, yumuşak dokulara bağlı (fibromiyalji veya miyofasiyel ağrı gibi) veya karaciğer, böbrek gibi iç organlardan köken alan bazı hastalıkların belirtisi olarak da karşımıza çıkabilir.

Bel Ağrısına Yol Açan Risk Faktörleri Nelerdir?

Bel ağrısında risk faktörleri açısından son yıllarda mesleksel faktörler ve bireyin genetik yapısı ön plana çıkıyor. Özellikle ağır bedensel iş gücü gerektiren işler, uzun süreli oturma ve araç kullanma gerektiren işler riskli olarak kabul edilir. Ayrıca psikososyal faktörler kesinlikle bel ağrısına yol açar veya geçmesini önler. Hızlı kilo alanlarda da bel ağrısı ile daha sık karşılaşılır.

Bel Ağrılarının Seyri Nasıldır?

Bel ağrısı altta yatan hastalığa göre değişik seyir gösterebilir. Örneğin yaş ve deformasyona bağlı ağrılarda, hareketle, yüklenmekle ve yol yürümekle ağrı artar ve dinlenme ile geçer. Kemik tümörlerinde geceleri artan ve aktiviteye çok bağımlı olmayan ağrılar olur. Omurilik tümörlerinde ağrının yanında ağır felç ya da idrar, büyük abdest kaçırma durumları olabilir. Ancak bu bulguları ileri derecede sinir basısı olan her durumda da görebiliriz. Bazen hafif duyu kusurları ya da uyuşmalar bazen de yanmalar görülebilir. Her hastalığın seyri farklı olduğundan hızlı ilerleyen hastalıklarda bu saydıklarımız bir kaç gün içinde ortaya çıkabilir ama yavaş seyreden hastalıklarda bu bulguların görülmesi aylar ya da yıllar alabilir.

Bel Ağrısı Yaşamamak İçin Ne Gibi Önlemler Alınmalı?

Gün içindeki aktivitelerde bazı noktalara dikkat etmek belin zedelenme riskini azaltır. Öne eğilirken dizleri bükmek, kaldırma işlemlerini yavaş yapmak, kaldırılacak eşyaları vücuda yakın tutmak, yükleri simetrik taşımaya çalışmak gibi bazı basit önlemler alınabilir. Vücut ağırlığının yüzde 30’undan fazlasını kaldırmak biyomekanik olarak kesinlikle sakıncalıdır. Sigara içenlerde omurlar arasındaki disklerde beslenme bozukluğu oluşur. Bu nedenle sigara içmenin bel ağrısına zemin hazırlar. Özellikle yüzme ve yürüme ile sırt ile karın adalelerini güçlendirici egzersizler bel kaslarını güçlendirdiği için çok faydalıdır.

Hareketsizlik Bel Ağrısına Neden Olur Mu?

Hareketsizlik, tüm kas iskelet sistemini birkaç hafta gibi kısa bir sürelerde bile negatif yönde etkiler. Kemiklerin ve kasların zayıflamasına neden olur ve ağrının kronikleşmesine sebep olur. Bu nedenle hastaları mümkün olan en kısa sürede ayağa kaldırmayı ve gündelik işlerine döndürmeyi amaçlarız. Ani bel ağrısı nedeni ile istirahat önerilse bile bu, 3–4 gün gibi kısa süreli olmalıdır.

Egzersiz yapmak bel ağrılar için önemli fayda sağlar. Egzersizler ağrıyı azaltarak ve gergin kasların uzamasına neden olarak, zayıf kas gruplarını güçlendirip omurgaya destek sağlar, duruşu düzeltir ve omurganın üzerindeki mekanik yüklenmeyi azaltır.

Bel Ağrısı Tedavi Edilmediğinde Nelere Yol Açar?

Bu altta yatan hastalık ile ilişkilidir. Örneğin prostat kanserine bağlı kemik tutulumu olduğunda ve hasta bu belirtiyi dikkate almadığında hastalığın ileri bir aşamada fark edilmesi söz konusu olabilir. Kemik erimesine (osteoporoza) bağlı kırıkları olan hastada kırıkların tedavisiz kalması yeni kırıklara zemin hazırlayarak bel ağrısının ve deformitelerin kalıcı olmasına neden olabilir. Aynı şekilde ayakta veya bacakta güç kaybı ve felç, his azalması, yürüyememe, dengesizlik, idrar büyük abdest kaçırma, cinsel fonksiyon kaybı gibi durumlar oluşabilir.

Bel Ağrısının Yaşandığı Hangi Durumda Tıbbi Bir Tedavi Yöntemi Zorunludur? Ve Hangi Noktada Doktora Gidilmelidir?

Her türlü bel ağrısında eğer ağrı 2–3 günden fazla devam ederse hafif olan ağrı şiddetlenirse, ayakta ve veya bacakta güç kaybı, his azalması, yürüyememe, dengesizlik, idrar büyük abdest kaçırma gibi durumlar ortaya çıkarsa mutlaka ilgili uzman doktora başvurmak gerekir.

Bel ağrısı ile hasta başvurduğunda ağrısının hangi hastalıktan kaynaklandığının belirlenmesi tedaviye ve tedavinin şekline karar vermemizde temel etkendir.

Ağrının nedeni saptandıktan sonra mekanik karakterli bel ağrıları öncelikle konservatif (ilaç, fizik tedavi) yollarla tedavi edilir. Daha ciddi sorunlarda girişimsel tedavi yöntemleri de uygulanmaktadır.

Star