Barla'da te'lîfe başlama târîhi?

Büyük Târihçe-i Hayât [BTH] [1] , Bilinmeyen Tarafları ile Bedîüzzamân Saîd Nursî [BTBSN] [2] ve Mufassal Târihçe-i Hayât [MTH]"ta[3]; Üstâd Bedîüzzamân'ın Şeyh Saîd Hâdisesinden bir yıl sonra (1926) olan Batı Anadolu'ya nefyini, nasıl oluyorsa tam bir sene inhirafla 1925 olarak veriyorlar. Bu bir sene fark, BTH ve MTH'ta zincirleme olarak tâ Barla'ya, Barla'da Risâle-i Nûr'ların te'lîf başlangıcına kadar devâm ediyor. BTBSN'de ise yanlış hesap İstanbul'dan dönüyor şükür ki.. Buradaki 1925, N. Şâhiner'in kendi kanâatinden ziyâde, Ali Aras'ın verdiği târîhin hiç tahkiksiz alınmasından kaynaklanan bir sehiv olarak görünüyor.[4] 
 
1926'da Nîsan sonu meydana gelen Meşîhat yangınında Üstâd İstanbul'da bulunmaktadır.[5] Burdur'a getirilmesi 1926 Mayıs ortalarına, buradan Isparta'ya sürülmesi 1926-27 kışının sonlarına rastlıyor. Isparta'da 20-25 gün tutulduktan sonra 1 Mart 1927'de Barla'ya nefyediliyor.
 
Barla'ya nefyi, önemli kaynaklar şöyle veriyor:
 
BTH: "Bedîüzzamân Barla'ya 1925-1926 senelerinde nefyedilmiştir."

MTH: "1926'nın 25 Ocağı'nda Burdur'dan Isparta'ya gelmesi, 25 gün kadar burada kalması ve Şubat 20'de de Barla'ya gitmesi..

Bu iki kaynakta verilen târihlerle gerçek târihler arasında yine, tam bir sene fark bulunuyor. Barla'ya nefy târihi olarak gösterilen târih, Hz. Üstâd'ın Van'dan sürgüne çıkarılmak üzere olduğu veyâ henüz Van - Trabzon ayağının başlarında bulunulduğu, bir sene önceki târih aslında. Burada tayy-i mekân mı yapılmış, bast-ı zamân mı onu erbâbı bilir ama bu âlem-i hikmette, esbâb dâiresinde îzâhı pek mümkün olmayan bir durum.. (Bir tevâfuk: Üstâd'ın Rus esâreti, Garp sürgünü, Isparta'dan Barla'ya nefyi aşağı yukarı yıl / yıllar farkıyle aynı günlerde oluyor!.)
 
BTBSN: "Bedîüzzamân'ın Barla'ya getirilişi 01 Mart 1927 Salı (Ramazan'dan üç gün önce)"

Belge gösterilmiyor ama tesbitlere en uygun târih bu.

Ekser kaynaklarda, Risâle-i Nûr Külliyâtı'ndan bâzı eserlerin, meselâ Haşir Risâlesi'nin Barla'da 1926 yılında te'lîf edildiği yazılıp[6] söylenmekte ise de bu, gerçeği aksettirmekten uzaktır.
 
Çünki; 1926'da Üstâd henüz Barla'da değildir!..
 
Üstâd'ın Barla'ya getirilişi, BTBSN'ye göre; 01 Mart 1927 M. [16 Şubat 1342 R(J)., 26 Şâban 1345 H.]. Yâni, Üstâd; 1342'nin bitmesine ve 1343'ün başlamasına 12 gün kala Barla'ya getiriliyor. 

BTBSN 303. sayfada 2 adet klışe bulunuyor.. İkisi de Kur'ân hattı ile, ikisi de Onuncu Söz. Birisinin üzerinde 1342 (12 gün içerisinde değil te'lîf yapma, te'lîfe başlama ihtimâli dahî çok çok düşük olduğundan doğrusu, 1343 olmalıdır) diğerinde 1928 târihleri var.

Klişelerin üzerindeki târihlere göre 1342 (doğrusu 1343) ve 1928 olması yüzde 100'e yakın bir kat'iyet ifâde ediyor. Şâyet o klışeler farklı nüshalara âid değilse?..
 
Yukarıda ibrâz edilen belgelere göre, Onuncu Söz'ün te'lîf ve basımının 1343 Rûmî (14 Mart 1927-13 Mart 1928) târihlerinden önce olması mümkün görünmüyor. Buna göre, Barla'da 1926'da te'lîf edilmiştir. [6] ifâdelerinin gözden geçirilip tashîhi gerekmektedir.
 
Bir hatırlatma:

Takdir edersiniz ki, tesbitler; mevcud belge ve kaynaklara göredir. Bu tesbitleri nakzeden yeni belgelere ulaşılırsa değiştirilmeleri tabîîdir.  Araştırmacı arkadaşlardan, dahâ kat'î sonuçlara veyâ yeni belgelere ulaşanlar olursa ale'r-re'si ve'l ayn katkılarını beklerim. Yanlışa, ve doğruları ketmetmeğe hakkımız yok. Maksadımız mümkün olanın en iyisine ulaşmak..
 
Berây-i ma'lûmât [7]

Dipnotlar:
[1]: BTH, Y.Asya 1998
[2]: BTBSN, 2006, N.Şâhiner
[3]: MTH, 1998, A.Badıllı
[4]: BTBSN, s.281
[5]: http://risalehaber.com/yazar_4455_560_Bedîuzzamân’in-surgun-târîhi-.html
[6]: Sözler, Y.Asya 2004, s.82
[7]: http://www.risaletashih.com/index.php/tashih-cesitlemeleri/136-bediuezzamanin-hayatindan-tesbtler

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
YORUM KURALLARI: Risale Haber yayın politikasına uymayan;
Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve BÜYÜK HARFLERLE yazılmış yorumlar
Adınız kısmına uygun olmayan ve saçma rumuzlar onaylanmamaktadır.
Anlayışınız için teşekkür ederiz.