2 milyon kişiye yaklaşan nüfuslu Kosova'nın Boşnak, Arnavut ve Türklerden oluşan 200 bin insanın yaşadığı Prizren, Balkanlardaki saklı bir kent gibi gizini ve gizemini bugüne kadar korumuş. Osmanlı'nın tarihinin büyük kısmının görülebileceği Kosova, 1990'larda Yugoslavya'nın parçalanmasına neden olan savaşta fazla zarar görmedi. Türkiye, ilk kez 2 ay önce kentte başkonsolosluk kurarken, Paris Büyükelçiliği'nden Selen Evcit'i de başkonsolos olarak atadı. Prizren Belediyesi'nin 'Balkanların saklı kenti Prizren'in' turizmini ve ekonomisini dünyaya tanıtmak için Fransa, Hollanda, Makedonya, Bulgaristan, Almanya, Çek Cumhuriyeti, İngiltere ve İtalya'dan davet ettiği 16 gazetecinin arasında Türkiye'den Yeni Şafak Gazetesi olarak biz de yer aldık.

ARTIK PASAPORTLA GEÇİLİYOR

1990'lardaki savaştan önce Yugoslavya'da 6 cumhuriyet, Voyvodina ve Kosova'nın da yer aldığı 2 özerk bölge yer alıyordu. Parçalanma öncesi bu cumhuriyetler arasında pasaportsuz, vizesiz seyahat eden Sırp, Arnavut, Boşnak, Türk, Makedon, Karabağlı, Voyvodinalı ve Kosovalılardan Hırvatistan'da askerliğini yapanlar bugün artık Hırvatistan'a ve Sırbistan'a pasaportla gitmek zorunda kalıyorlar.

DAĞILMADAN MUTSUZLAR

Prizren'in tüm görsel güzelliğini fotoğraf makinesi ile tarihleştiren Nafiz Lokvika, Yugoslavya'nın yıkılışının ardından “Şimdi herkes dağılmadan dolayı mutsuz” yorumunu yaparken, “Örneğin bin 500 Mark maaş alıyorduk, Türkiye'de bir ay tatil yapıyorduk. Şimdi 200 Avro maaşla geçinmeye çalışıyoruz. Yani maaşım bir uçak parası kadar” diyor.

ÜÇ DİL, ÜÇ DİN HOŞGÖRÜ İLE YAŞIYOR

Prizren'de herkes Arnavutça, Türkçe ve Sırpça biliyor. Faklı dinlerden olmalarına karşın hoşgörünün son derece gelişmiş. Komünizmin yaşandığı Yugoslavya'da üç dinin mensupları arasında önemli bir saygı bulunuyordu. Birbirlerinin dini bayramları kutlanıyormuş.
 
AB ile entegrasyon çalışmalarını da hızlandıran Kosova Hükümeti, AB ile entegrasyon anlaşmasını da imzaladı. Böylece, Kosova Vize Serbestisi anlaşması müzakere edilmeye başlandı. Ayrıca, 27 Ekim 2015 tarihinde de AB ile “İstikrar ve Ortaklık Anlaşması” imzalandı.

SIRPLARIN PROPAGANDASI YALAN ÇIKTI

Sırplar 1999'lardaki savaşı kaybettikten sonra Kosova'nın hiçbir bölgesinin güvenli olmadığı yönünde çok ciddi bir propaganda yapıyorlar. Tam o günlerde bir Alman film yönetmeni Prizren'e gelmeyi düşünüyor. Ancak babasının 'savaşın tam ortasına gidiyorsun' şeklindeki engellemelerine aldırış etmiyor ve Prizren'e geliyor. Hiçbir tehlikenin olmadığını gören yönetmen, dönüşünde Almanya'da şu değerlendirmeyi yapıyor: “Avrupa Birliği Prizren'den başlıyor.”

SAAT KULESİ HARİKA

Ahmet Şemsettin Bey tarafından 15'inci yüzyılda inşa edildiği tahmin edilen ve hamam olarak kullanıldığı bilinen yapı bugün Arkeoloji Müzesi olarak kullanılıyor. Müze'de 19'uncu yüzyıldan kalma ve Dragaş, Rahovça ve Suha Reka bölgesinden toplanan 800'den fazla eser sergileniyor.

80 YILDIR TÜRKÇE TİYATRO YAPILIYOR

Kentte 80 yıldır Türkçe tiyatro oynuyor. Yugoslavya döneminde 'Altın Maske' ödülünün de sahibi olmuşlar. Yine kentte iki sinema salonu bulunuyor. Vizyon filmler anında Prizren'de de vizyona giriyor. Bölgede Melami, Halveti, Rufai, Bektaşi, Kadiri gibi birçok tekke faaliyetlerini sürdürüyor.

Prizren'de, Arnavutlar, Türkler, Goralılar, Torbeşler, Romanlar ve Sırplar yaşıyor. Bu milletler birlikte yaşama deneyiminden olsa gerek bir 'Prizrenli' kimliği oluşturmuşlar.

EĞİTİM MERKEZİ OLMUŞ

Prizren bir eğitim merkezi halini almış. Farklı etnik topluluklara ait öğrenciler yan yana sınıflarda eğitim görüyor, aynı avluda teneffüse çıkıyorlar. Bugün Arnavutça, Türkçe, Boşnakça olmak üzere üç dilde anaokulu ve ilkokuldan başlayıp üniversiteye kadar devam ediliyor.
Kentte 4 yıldızlı otel sayısı 14'ü buluyor. Bunlarda toplam 500 yatak yer alıyor. Ayrıca 21 apart, 19 bungalov tipi villalarla da turizme hizmet veriliyor. Cristal Hotel bunlar arasında en popüler olanı denilebilir.

DOĞA TURİZMİ İÇİN EN İYİ ADRES

400-450 rakımlı Prizren'de kış turizmi de hızla gelişiyor. Yine yüksek oksijen sayesinde kentte doğa yürüyüşleri de gelişmeye başlamış.

2014 yılında ülkede yasal olarak ikamet izniyle bulunan Türk vatandaşı sayısı 4 bin 100 kişi. Bu vatandaşların büyük bölümü çalışma amaçlı, bir bölümünün ise evlilik yoluyla Kosova'da bulunuyor. Yine NATO Kosova Gücü (KFOR) bünyesinde 350 Türk askeri ve BM Kosova Geçici Yönetim Misyonu (UNMIK) bünyesinde çalışan 35 polisimiz bulunuyor. Bir milyon 739 bin 825 nüfuslu Kosova'nın yüzde 1,08'ini oluşturan Türklerin sayısı 18 bin 738 olarak görülüyor.

Sinan Paşa Camii

Şadırvan meydanına ilerlerken tarihi Sinan Paşa Camii'nin önünden geçip, Aziz Djardje Ortodoks Kilisesi'nin yanından ilerlediğinizde Yardımsever Ana Katolik Katedrali'ne ulaşılıyor. Yine Topaklı bölgesinde Prizren manzarasına baktığınızda bu üç dini mabedin minare ve kulelerini yan yana görebiliyorsunuz.

Fabrikalar savaşta kelepir hale geldi

Savaş öncesinde 60 bin nüfuslu Prizren'de 3 bin kişinin çalıştığı tekstil, ayakkabı gibi fabrikalar vardı. Prizren Belediyesi Ekonomi ve Turizm Geliştirme Müdürü Mensur Bituçi, bazı fabrikaların yürüyerek gezilemeyecek kadar büyük olduğunu dile getiriyor. Nafiz Lokvika da “Ayakkabı fabrikası savaştan sonra toplam 2,3 milyon Avroya satıldı. Ancak fabrikanın deposunda 2 milyon adet 500 bin Avro tutarında hazır kundura ürün stoğu vardı. Tekstil fabrikası 3 milyon Avroya satıldığında daha paketleri açılmamış yeni tekstil makineleri de hurda fiyatına satıldı” tespitini yapıyor.

Yeni Şafak