Bakliyatta son zamanlarda yaşanan fahiş zamlara dikkat çeken Dünya Bakliyatçılar Birliği Başkanı Hakan Bahçeci, kuru fasulyedeki artışın önümüzdeki eylül ayında yeni mahsul çıksa bile süreceğini, Ramazan ayı öncesinde aşırı talep sebebiyle fiyatların daha da yükseleceğini öne sürdü.

Son aylarda yapılan zamlarla birlikte kuru fasulyenin kilosu 12 liraya, pirincin kilosu da 6 liraya kadar yükseldi. Dünyanın önemli üretim merkezlerindeki rekolte düşüklüğü fiyatların artacağına işaret ediyor. Dünya Bakliyatçılar Birliği Başkanı Hakan Bahçeci, dünyanın en büyük kuru fasulye ihracatçısı konumundaki Arjantin'de, 130 bin tonluk rekoltenin 30 bin tona düşmesiyle fasulyeye rekor zam yapıldığını açıkladı. Önemli üretim merkezlerinden Çin'de de rekoltenin yüzde 50 oranında azaldığına dikkat çeken Bahçeci, Mısır ve Kırgızistan'da rekoltenin artmasına rağmen talebin karşılanamadığına dikkat çekti. Bakliyattaki yüzde 60'lık fiyat artışının sadece Türkiye'de değil dünya genelinde olduğunu anlatan Hakan Bahçeci, Türkiye’de yıllık 180-200 bin ton civarında kuru fasulye tüketimi olduğunu, geçmiş senelerde üretim 140-150 bin ton civarında gerçekleşirken, bu sene 80-90 bin ton civarında gerçekleştiğini, bu farkın da kapatılmasının ancak ithalatla mümkün olduğunu ileri sürdü. Bahçeci, döviz kurundaki dalgalanmanın da fasulye fiyatlarını yüzde 20 seviyesinde artırdığını dile getirdi.

"KURU FASULYEYİ EN ÇOK TÜRKLER VE AVRUPALILAR TÜKETİYOR"

Birlik Başkanı Bahçeci, Konya Çumra bölgesinde üretilen sıra tipi fasulyenin bin 800-2 bin dolar seviyesinden Avrupa ülkelerine ihraç edildiğini, ancak fiyatların artmasıyla ihracatta diğer ülkelerle rekabet edilemediğini savundu. Bahçeci, buna rağmen Türkiye'nin bin 600 dolardan başladığı kuru fasulye ithalatını ise halen 2 bin 500 dolar seviyesinden gerçekleştirdiğini hatırlattı. Bahçeci, gümrük vergisi ve KDV ile birlikte kuru fasulyenin toptancıda 7 liranın üzerindeki bir fiyatla satıldığını ifade etti. Dünyanın en çok kuru fasulye tüketen ülkesinin Türkiye, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, Mısır, Cezayir ve Irak olduğunu anlatan Hakan Bahçeci, Avrupa ülkelerinin kuru fasulyeyi haşlama, piyaz ve konserve olarak tükettiğini dile getirdi. Bahçeci, kuru fasulye fiyatlarının toptancı seviyesinde 7-8 TL bandına oturacağının tahmin ettiklerini kaydetti.

"FİYATLAR RAMAZAN ÖNCESİ ARTABİLİR"

Devletin, gümrük vergilerini sıfırlamasıyla düşüş yaşanabileceğine işaret eden Bahçeci, Arjantin ve Çin'de tohumluk fasulye bulunamadığına vurgu yaptı. Yeni mahsulün, önümüzdeki eylül ayında piyasaya sürüleceğini vurgulayan Bahçeci, Ramazan ayında artacak talebin de mevcut stoklardan karşılanacağına dikkat çekti. Bahçeci, şunları söyledi: "Önümüzdeki aylarda arz daha da düşecek. Ramazan ayında artan talep de karşılanamayabilir. Bu durumda da artış kaçınılmaz olacaktır. Dün fasulye üretimine baktığımızda tüm fasulye grupları beraber yazıldığı için milyonlarca ton üretim yapılıyor. Ama beyaz fasulyeyi genelden ayrı tutmak lazım. Halihazırda dünyanın en büyük kuru fasulye üreticisi Arjantin, Çin, Amerika, Kanada, Mısır, Etiyopya'dır. Aslında Türkiye bakliyatın ana vatanıdır. 1990'lı yıllara kadar ülkemiz, dünyanın en büyük bakliyat ihracatçısıdır. 1985'ten sonraki dönemde artan maliyetlere rağmen düşük seviyede seyreden bakliyat fiyatları çiftçilerimizi tatmin etmedi. Böylece üretim gittikçe azaldı. Dünya Bakliyatçılar Birliği olarak geçtiğimiz aralık ayında Türkiye'nin öncülüğünde Birleşmiş Milletler nezdinde 2016'yı 'dünya bakliyat senesi' ilan ettirdik. Türkiye'nin bu önemli başarısını sektörün yeniden yapılanmasına yönelik bir fırsat olarak değerlendirip, önümüzdeki yıllarda Türkiye'yi hak ettiği konumda görebiliriz."

"HİNDİSTAN PİRİNÇLERİNE YÖNELİRSEK FİYATLAR DÜŞER"

Türkiye'de 2,5 kiloluk pilavlık pirinçler 13-14, baldo pirinçler ortalama 17-18 liradan sofraya ulaşıyor. Pirinç fiyatlarındaki artışı da değerlendiren Hakan Bahçeci, pirinçte yaşanan üretim düşüklüğü sebebiyle fiyatların arttığını dile getirdi. Türkiye'nin halihazırda yıllık 250 bin ton pirinç ithal ettiğini anlatan Bahçeci, şöyle konuştu: "Pirinçte o kadar karamsar değilim. Çünkü pirinç dünyada bol, karşılanabilir. Kısa sürede yükselen pirinç fiyatlarının düşmesi gerekiyor. Toprak Mahsulleri Ofisi'nin zamanlı müdahalesi sonuç getirecektir. Aslında pirinçte çok alternatif ve bol ürün var. Piyasa düzenleyicileri ucuz pirinci düşünmeleri lazım. Amerikan orta tanesi neredeyse 900 dolar iken, Hindistan'ın orta tane pirinçleri ise 475 dolar civarında alınabilir. Bu da fiyatların ciddi bir şekilde toparlanmasına katı yapar."

Bu sene beklenen yağışların gerçekleşmediğini hatırlatan Dünya Bakliyatçılar Birliği Başkanı Hakan Bahçeci, sözlerini şöyle tamamladı: "Önümüzdeki 4-5 hafta çok kritik. Allah korusun, çok ciddi bir kuraklığa hazır olmalıyız."

Cihan