Dünyada en fazla mülteci ağırlayan ikinci ülke konumundaki Pakistan, yaklaşık 1,4 milyon Afgan mülteciye ev sahipliği yapıyor.

Sovyet işgalinin ardından başlayan iç savaş ile ABD işgalinin tetiklediği istikrar ve güven ortamının zayıflaması Afganistan'dan milyonlarca insanın başka ülkelere sığınmasına neden oldu.

Terör ve işgallerden kaçan Afganların sığındığı ülkelerin başında ise komşu ülke Pakistan geliyor. Bugün sayıları 1,4 milyonu bulan Afgan sığınmacılar, ülke genelinde kurulan 54 kamp ile varoşlarda yaşıyor.

Bu varoşlardan biri de 1979'daki Sovyet işgalinin hemen ardından Pakistan'ın başkenti İslamabad'ın dışında kurulan Afgan Basti.

Tamamı kerpiç evlerden oluşan varoşlarda, su, elektrik, yol ve kanalizasyon altyapısı bulunmuyor. Evlerin altından açılan deliklerden pis suların aktığı sokaklarda çocuklar oynuyor.

Afgan Basti'nin önde gelenlerinden Sana Gul, 10 bini aşkın insanın yaşadığı yerde her işin ortaklaşa yapıldığını, cami ve ev inşaatlarının beraber tamamlandığını, tarla hasadının gelirinin bile bölüşüldüğünü söylüyor.

Sağlık, eğitim ve sosyal hizmetlerden mahrum olduklarını kaydeden Gul, resmiyette bir kamp olmadıkları için ramazan boyunca yardım alamadıklarını da belirtiyor.

Afgan Basti'de sadece 3 tane bakkal, 1 tane kasap olduğunu söyleyen Gul, şartların özellikle çocuklar ve gençler için çok kötü olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Çocuklar ve gençler iş bulmakta zorlanıyor. Bulunduğumuz yerden İslamabad'ın merkezi 10 kilometre. En yakın yerleşim 25 dakika mesafede. Top, oyuncak, bilgisayar gibi şeyleri hiç görmüyorlar bile. Sadece 2 tane eskimiş ve çuhası yırtılmış bilardo masamız ile birkaç bilardo topumuz var. Gençlerin tek eğlencesi o. Çocuklar, kucaklarında kardeşleriyle pis su akan sokaklarda oynuyor. Keçisi ya da eşeği olanlar, çocuklarını onların sırtına bindirerek oynatıyor. Hayvanlardan alınan süt ve yumurta dışında günlük bir avuç pirinci olan kendini şanslı hissediyor."

Nisan ayında 10 bini aşkın çocuk doğdu
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Pakistan'da yaşayan Afgan sığınmacı sayısını 1 milyon 395 bin 241 olarak açıkladı. Afganları ise 232 kişiyle Somalililer takip ediyor.

BMMYK'nın 30 Nisan'da hazırladığı raporda, sadece nisan ayında 10 bin 504 Afgan sığınmacı çocuk doğdu. Afgan sığınmacı nüfusunun yüzde 50'sini oluşturan çocuklardan yalnızca 57 bini kamplarda ya da evlerde verilen eğitimlere katılıyor.

4 milyondan fazla Afgan ülkesine döndü
BMMYK'nın verilerine göre, Afganistan ve Pakistan'ın ortak çalışmaları sonucu 2002'den bu yana 4,3 milyon Afgan sığınmacı ülkesine döndü. Pakistan, bu istatistikle en çok sığımacıya eve dönüş ortamı hazırlayan ülke oldu.

Bölgeden ayrıca geçen yıl 56 bin kişiden oluşan 13 bin Afgan aile ülkesine döndü.

Afganlar dönüş sebebi olarak aileleriyle birleşmek, güvenlik endişesinin ortadan kalkması ve ortaya çıkan yeni iş imkanlarını gösterdi.

AA