Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), ABD ve Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Afganistan, Polonya, Romanya ve Litvanya'da savaş suçu işlemiş olabileceğini iddia etti.

UCM Başsavcısı Fatou Bensouda'nın ofisinden yayımlanan raporda, ABD askerleri ve CIA görevlilerinin söz konusu ülkelerde gözaltına aldıkları kişilere işkence yaparak savaş suçu işlemiş olabileceği belirtildi.

Raporda, Afganistan'daki ABD askerlerinin 1 Mayıs 2003 ve 31 Aralık 2014 tarihleri arasında gözaltındaki 61 kişiye işkence yaptığı, kötü muamele ettiği ve haysiyetlerini çiğnediği kaydedildi.

CIA görevlilerinin de Aralık 2002 ve Mart 2008 arasında Afganistan'ın yanı sıra Polonya, Romanya ve Litvanya'da gözaltındaki 27 kişiye işkence yapmış, kötü muamele etmiş, onurunu kırmış ve tecavüz etmiş olabileceğine işaret edilen raporda, söz konusu suistimallerin çoğunun 2003-2004 dönemine ait olduğu ifade edildi.

İstihbarat almak için işkence

ABD'nin işlemiş olabileceği savaş suçlarının bireysel eylemlerden ziyade zanlılardan istihbarat almak için uygun görülen sorgulama teknikleri olduğu vurgulanan raporda, kasti olarak fiziksel ve psikolojik şiddete maruz kalan mağdurların, temel insan onurlarının küçük düşürüldüğü belirtildi.

UCM savcıları tarafından yapılan açıklamada da Afganistan'da geniş çaplı bir soruşturma açılmasında yetki istenip istenmeyeceği konusunda "kısa süre içinde" karar verileceği bildirildi.

Savcılar, CIA'in Polonya, Romanya ve Litvanya'daki gözaltı merkezlerinde işlemiş olabileceği suçlarla ilgili söz konusu ülkelerde soruşturmaların devam ettiğini vurguladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Elizabeth Trudeau, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ABD'nin UCM raporunun "haklılığı kanıtlanmış ve uygun" olduğuna inanmadığını söyledi.

Trudeau, "ABD savaş hukukuna derinden bağlıdır ve uluslararası standartlardan fazlasını karşılayan ulusal soruşturma ve hesap verilebilirlik sistemimiz var." ifadesini kullandı.

Taliban ve Afgan güçleri de savaş suçu işlemiş olabilir

UCM savcıları, raporda Taliban militanları ve Afgan hükümet güçlerinin de ülkede uzun yıllardır süren çatışmalarda işkence ve çeşitli suistimaller yapmış olabileceğini belirtti.

Taliban ve onlara bağlı grupların binlerce insanı öldürdüğüne işaret edilen raporda, Taliban ve diğer grupların adam öldürme, asker toplama, çocuk asker kullanma, siviller ile insani yardım çalışanlarına saldırı gibi savaş suçları işlemiş olabileceği ifade edildi.

UCM, İtalya'nın başkenti Roma'da 15 Haziran-17 Temmuz 1998'de Birleşmiş Milletler'in girişimiyle toplanan konferansta alınan kararlar ve kabul edilen statüyle kurulmuştu.

Merkezi Hollanda'nın Lahey kentinde bulunan UCM, soykırım, insanlığa karşı suçlar, savaş suçları gibi iddiaları inceliyor. UCM'nin kurulmasını öngören Roma Statüsü'ne halihazırda 124 ülke taraf.

ABD'nin eski başkanlarından Bill Clinton, 31 Aralık 2000'de Roma Statüsü'nü imzalamış, ancak Clinton'dan sonra iktidara gelen George W. Bush, ABD hakkında siyasi nedenlerle haksız davalar açılabileceğini öne sürerek Roma Statüsü'nden vazgeçmişti.

AA