Yağ yapımında kullanılan  maddeleri yurtdışından ithal eden şirketlere, lisans alma zorunluluğu getirildi. Daha önce alınan önlemlerle aylık ithalat 130 bin tondan 15 bin tona düşmüştü.

 

Hızla artan petrol fiyatları, araç sahiplerini motorine göre daha ucuz olan 10 numara yağ kullanımına yöneltiyordu. Gümrük ve Muhafaza yetkililerinden edinilen bilgiye göre, 10 numaralı yağ olarak bilinen kaçak akaryakıt, piyasada bilinenin aksine kaçak yollardan yurda girmiyor. Tamamen yasalara uygun olarak ithal edilen ürünün amacına uygun olarak sanayide kullanılması yerine, amaç dışında yakıt olarak kullanıldığı için Petrol Piyasası Kanunu’na göre kaçak sayılıyor. Daha önce az sayıda tedarikçi olarak bilinen firmalar tarafından yüksek tonajlarda baz yağı ve solvent, yurtdışından getirilerek gümrüklü saha olarak bilinen antrepolarda depolanıyor ve irili ufaklı yüzlerce firmaya devrediliyordu. Devri alan bu firmalar tarafından indirimli ÖTV ile ithal ediliyordu. İrili ufaklı yüzlerce firma tarafından ithalat yapıldığından bunların takibinde ciddi zorluklar yaşanıyordu.

 

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, bunun önüne geçebilmek, 10 numara yağı engelleyebilmek için yaptığı çalışmayı önceki yıl tamamlamıştı. Resmî Gazete’de 12 Haziran 2013’te yayımlanan düzenlemeye, “Gümrük antrepolarında depolanan solvent ve baz yağın satış suretiyle devrine, devralan tarafından serbest dolaşıma sokulacak olması durumunda izin verilmez.” ifadeleri eklenmişti. Bu düzenleme ile baz yağı ve solventin antrepolardan devri kaldırıldı. Böylece parası olan her firma, antrepolardan devir suretiyle baz yağı ve solvent alıp ithal edemedi. Firmaların bunu yurtdışından tedarik etmesi gerekti. Yurtdışından mal tedarik edilebilmesi için firmaların kayıtlı ve belli ölçekte olması şartı arandı. Ayrıca düzenleme ile sadece sanayiciler tarafından yurtdışından baz yağı ve solvent ithal edilebildi. Tedarikçiler tarafından ithalat yapılamadı.

 

Bütün bu gelişmeler sonuç verdi. 10 numara yağ olan kaçak akaryakıtın hammaddesi olan baz yağı ve solvent ithalatı büyük ölçüde kısıtlandı. Gümrük sahalarında, bu ürünlerin yasaklanması sebebiyle 130 bin ton olan aylık ithalat, 15 bin tona kadar düştü. Sonuç veren bütün bu gelişmelerden sonra bir tedbir daha uygulama konuldu. 1 Ocak 2014’ten itibaren, 10 numara yağ yapımında kullanılan baz yağı ve solventi yurtdışından ithal eden şirketlere, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan (EPDK) lisans almaları zorunluluğu getirildi. Lisansı olmayan firmaların ithalatına izin verilmiyor. Lisans zorunluluğunun, denetimi daha da artıracağı kaydediliyor.